Wetenschap voor iedereen: deze onderzoekers bereiken méér dan een academisch publiek (deel 1)

Wetenschappelijk onderzoek vindt zijn weg in het academische milieu via de klassieke kanalen: in tijdschriftartikels en proceedings, via congrespraatjes en posterpresentaties… Maar steeds vaker wordt ook het belang van ‘breed’ communiceren benadrukt, oftewel het delen van onderzoeksresultaten met de wijde (en dus ook niet-wetenschappelijke) wereld. Binnen de faculteit Letteren en Wijsbegeerte zoeken heel wat onderzoekers de buitenwereld op. In deze blogreeks zetten we enkele collega’s in de spotlights. 

Medailles, bekers en podiumplaatsen: wetenschapscommunicatie in wedstrijdvorm

Verschillende wedstrijden sporen jonge onderzoekers aan om naar buiten te treden met hun werk. Zo is er elk jaar de Vlaamse PhD Cup voor kersverse doctors. Geselecteerde kandidaten worden tijdens een mediatraining klaargestoomd om hun onderzoek in drie minuten te presenteren voor een jury en lekenpubliek. In 2018 behaalde Jolien Faes (departement Taalkunde)het brons. Jolien presenteerde haar doctoraat over hoe dove kinderen met een gehoorimplantaat taal verwerven. Gezien de maatschappelijke relevantie van haar onderzoek, vindt Jolien het cruciaal om niet enkel wetenschappers maar ook bijvoorbeeld logopedisten en ouders van dove kinderen te bereiken. Jolien blikt tevreden terug op haar wedstrijdtraject. Ze vormde een hechte groep met haar medekandidaten en leerde ‘the big picture’ van haar werk te zien. Haar deelname leverde Jolien bovendien heel wat media-aandacht op: ze mocht spreken op wetenschapsfestival Sound of Science, publiceerde een artikel in EOS en haalde de radio en krant.En tot slot was de mediatraining die bij de wedstrijd hoort erg waardevol: de presentatie- en communicatievaardigheden die worden aangeleerd, komen een leven lang van pas. Jolien raadt dan ook alle jonge onderzoekers aan om deel te nemen!

Jolien Faes met haar beker van de Vlaamse PhD Cup 
 

Dat mensen zich doorgaans weinig kunnen voorstellen bij filosofisch onderzoek, is voor Michaël Bauwens (departement Wijsbegeerte) een extra drijfveer om met zijn werk naar buiten te treden. Een grote uitdaging is dat onderzoek in de filosofie vaak denkwerk betreft, en er weinig concreets kan worden getoond. Toch weet Michaël het publiek te boeien. Hij nam dit jaar deel aan PRESS>SPEAK, een wedstrijd wetenschapscommunicatie georganiseerd aan UAntwerpen. Na een voorbereidingstraject presenteerde hij in de finale zijn onderzoek naar de aard van de sociale realiteit: die realiteit – het onderzoeksobject van de sociale wetenschappen – is niet meetbaar of zintuiglijk waarneembaar. Ze is niet materieel, maar ook niet louter fictief. Waaruit bestaat ze dan wel? Michaël vertaalt deze fundamentele metafysische vraag naar concrete, ludieke voorbeelden. Zo zijn zowel landsgrenzen als Winnie The Pooh fictief. Toch blijken (sommige) mensen bereid om te sterven terwijl ze die grenzen verdedigen, maar wil niemand zijn leven geven voor de geliefde knuffelbeer. Wat is dan het verschil tussen de twee? Met dit soort illustraties maakt Michaël zijn onderzoek behapbaar en spoort hij toeschouwers aan om zelf na te denken over deze complexe materie.  

Michaël Bauwens 

Niet alleen UAntwerpen, maar ook onze “concullega’s” organiseren eigen wedstrijden in wetenschapscommunicatie. Zo is er de jaarlijkse Doctoral Derby van VUB, waaraan Annelies Augustyns (departement Letterkunde, dubbeldoctoraat UAntwerpen en VUB) dit jaar deelnam. In de voorrondes goot ze vier jaar onderzoek in een populariserend abstract en een filmpje, wat haar een finaleplek opleverde. Tijdens haar finalepresentatie dompelde Annelies jury en publiek onder in het alledaagse leven en de stedelijke ervaring van Duitse Joden in nazi-Breslau (vandaag het Poolse Wrocław, maar ten tijde van de Tweede Wereldoorlog thuisbasis van een van de grootste Joodse gemeenschappen in Duitsland). Ook onderstreepte Annelies het belang van literair-historisch onderzoek door de brug te slaan met de actualiteit: zo verwees ze naar huidige oorlogssteden als Aleppo, en argumenteerde ze dat de publieke ruimte niet neutraal is, maar doordrongen met betekenis – en soms zelfs wordt ingezet als (uitsluitings)wapen tegen bepaalde bevolkingsgroepen. Annelies’ oproep om aandachtiger te kijken naar de ruimte rondom ons maakte indruk en leverde haar de publieksprijs op! 

Annelies Augustyns
Verberg reacties