De bewegingsvrijheid van de Belgen is door de huidige coronacrisis sterk beperkt: minder sociale contacten, meer thuiswerk, of zelfs het (tijdelijk) verlies van een job. Het zijn factoren die een invloed hebben op onze mentale gezondheid. Professor Kris Van den Broeck, psycholoog en wetenschapper aan de Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen, legt uit hoe dat precies gaat.
“Een lockdown heeft een grote impact op het leven van mensen. Onze sociale contacten worden op dit moment behoorlijk ingekrompen, en net die sociale contacten zijn belangrijk voor de geestelijke gezondheid. Uit eerdere studies bleek dat er in andere landen acute en langdurige stress (PTSD) kwam als reactie op de quarantaine.”
Daarom zette hij samen met UC Louvain een onderzoek op waarmee hij de mentale impact van de coronamaatregelen op de Belgische bevolking in kaart wil brengen: bij het begin van de maatregelen, wanneer de maatregelen al enkele weken van kracht zijn, en nadien. Die resultaten worden vergeleken met gelijkaardige studies uit Nederland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk.
Effecten laten niemand koud
Sommige mensen zijn natuurlijk vatbaarder voor psychopathologie en gaan in alle situaties depressies en angsten ontwikkelen, dus ook in deze.
“Maar een lockdown houdt voor iedereen een moeilijke periode in. Veel mensen kunnen door de maatregelen niet meer werken, of komen plots in een compleet andere werksituatie. Dat laat niemand koud.”
De eerste resultaten van het onderzoek van prof. Van den Broeck en zijn collega’s staven die bevinding alvast. 52% van de respondenten rapporteerden een ‘psychisch onbehagen’. Ter vergelijking: in een normale situatie is dat ongeveer 18% van de Belgische bevolking.
Hoe meer iemand wordt blootgesteld aan corona, hoe groter de psychische nood. Iemand die onder hetzelfde dak woont als een patiënt, zal een grotere psychische nood ervaren. Wie zelf getroffen is, ondervindt nog meer psychische moeilijkheden.
Het psychologisch onbehagen treft wel niet iedereen op dezelfde manier. Vrouwen voelen dit sterker aan als mannen, en ook het aandeel van de bevolking dat zich minder goed voelt, neemt af naargelang de leeftijd stijgt.
Sociale media
Wat zijn de oorzaken van dat psychisch onbehagen dan? Zoals al eerder aangehaald, zijn de veranderende werkomstandigheden een grote factor.
“Zeker bij wie een deel van zijn inkomsten heeft verloren door de quarantainemaatregelen, zien we een lager psychisch welbevinden.”
Verder zorgt de quarantaine ervoor dat het contact met geliefden vermindert en dat mensen minder gaan bewegen. En laat dat nu net dingen zijn die ons helpen psychische moeilijkheden het hoofd te bieden.
Een laatste factor die ons geluksniveau verstoort, is de toename in het gebruik van sociale media.
“Hier hebben we een grote paradox. Sociale media worden nu massaler gebruikt, onder meer om om te gaan met verminderde sociale contacten en in een professionele context. Maar mensen die te veel sociale media gebruiken, hebben bijna 30% meer kans om psychologisch onbehagen te ondervinden. Men past dus best op met het gebruik van sociale netwerken.”
Mentale gezondheid van Belgen in kaart brengen
Dit onderzoek ligt volledig in lijn van de bezigheden van professor Kris Van den Broeck, titularis van de leerstoel Public Mental Health.
“Samen met mijn collega’s probeer ik een beeld te krijgen van de mentale gezondheid van de Belgische en Vlaamse populatie. Daar zijn op dit moment nog niet zoveel gegevens over, daarom dat we die in kaart proberen te brengen. Dit onderzoek naar het psychisch welbehagen in tijden van corona past daar perfect in.”