Het kostte bij momenten bloed, zweet en tranen, maar ook dit jaar vinden meer dan 2000 internationale studenten hun weg naar onze universiteit. “Uitstellen omwille van corona? Ik dacht het niet. Het leven gaat voort”, zegt Bernara Bakhtiiar uit Kirgizië.
Amper een paar maanden geleden was het nog onzeker of er dit academiejaar überhaupt Erasmus- of andere buitenlandse studenten naar UAntwerpen zouden komen. “Maar in juli besloten we samen met de andere Vlaamse universiteiten om ervoor te gaan gaan. Per slot van rekening studeren onze eigen studenten hier ook nog en kunnen we alles veilig organiseren”, zegt Tim Berckmans van de Dienst Internationale Samenwerking.
Bernara Bakhtiiar en Azhar Akimbaeva uit Kirgizië kwamen eind september naar Antwerpen voor een master in Business Economics. Hun verblijf geregeld krijgen, bleek een klein huzarenstukje. Ze mochten niet naar de Belgische ambassade in Moskou reizen voor hun studentenvisum. “Gelukkig toonde de ambassade begrip. Maar door de coronacrisis werkten onze overheidsdiensten veel trager, waardoor het zes weken duurde voor alles beklonken was. De start van het academiejaar hebben we daardoor gemist. Die eerste week volgden we de lessen online. Door het tijdsverschil zaten we toen soms tot 1 uur ’s nachts achter onze laptop. En we misten echte interactie”, vertelt Bernara.
Grenzen gesloten
Een aantal buitenlandse studenten is nu nog altijd aangewezen op digitaal onderwijs vanuit hun thuisland. Heel wat intercontinentale vluchten zijn immers afgelast en sommige landen, vooral Afrikaanse, houden de grenzen vooralsnog gesloten. Ook het aanvragen van een studentenvisum gaat in deze tijden vaak veel moeizamer. “Onderwijs vanop afstand is niet waarvan je droomt als je internationale studies aanvat. En voor opleidingen met stages of praktijklessen is het hoe dan ook maar een tijdelijke oplossing. Dat de studenten niet weten wanneer de situatie zal veranderen, maakt het extra zwaar”, zegt Parul Goel, coördinator van International Student Office.
Maar ook voor de studenten die wel in Antwerpen raakten, waren er struikelblokken. Parul: “Studenten die uit een rode zone kwamen, moesten zich laten testen. Intussen hebben we bijna geregeld gekregen dat dat in het testdorp aan Park Spoor Noord kan. Maar er stelde zich nog een probleem: doordat de studenten in het begin nog geen ID hebben, kunnen ze de uitslag van hun test niet opvragen. Ook daar hebben we een oplossing voor moeten bedenken.”
Ook de verplichte quarantaine voor studenten uit een rode zone, in september nog twee weken, is niet vanzelfsprekend. Tim: “Met een gedeelde badkamer of keuken lukt zoiets niet. Voor een klein aantal studenten hebben we dan ook naar een alternatief moeten zoeken.” Ook Bernara en Azhar zagen de eerste twee weken in Antwerpen alleen de binnenkant van hun gedeelde appartementje. “Maar wij hadden gelukkig elkaar nog”, zegt Azhar. Ze waren aangenaam verrast door de opvang vanuit de universiteit. “Zo kregen we na onze quarantaine alsnog een rondleiding van Kim Van Overvelt van de Faculteit Bedrijfswetenschappen en Economie.”
Fietscursus
De ontvangst van de uitwisselingsstudenten verliep dit jaar anders dan anders. “Ons verwelkomingsmoment, de International Students Fair, de introductiecursus Nederlands: het verliep deze keer allemaal online. Maar gelukkig waren er ook fysieke bijeenkomsten in kleine groepjes. Studenten van ESN hebben ook dit jaar een rondleiding op de campus en een Ice Breaking Week met allerlei activiteiten georganiseerd”, vertelt Tim.
Corona schrikte heel wat internationale studenten af. Dat zien we vooral bij de cijfers van uitwisselingsstudenten. Bij diplomastudenten is het corona-effect beperkter.
Tim Berckmans – Dienst Internationale Samenwerking
Parul Goel – International Student Office
Ook het programma voor de diplomastudenten werd noodgedwongen aangepast. “Tijdens onze Welcome Week konden maar dertig studenten fysiek aanwezig zijn. Nog eens 80 à 90 studenten volgden het gebeuren online of via livestream: zij zaten in quarantaine of waren nog in hun thuisland. Voor degenen die het programma wel ter plaatse konden bijwonen, hebben we de klemtoon gelegd op sociale activiteiten, zoals kennismakingsspelletjes en een welkomstetentje. We boden zelfs een fietscursus aan. Die konden we helaas niet online zetten”, lacht Parul.
Toch maar thuisblijven?
Dat corona ook heel wat internationale studenten afschrikte, hoeft niet te verbazen. Het meest liet dat zich voelen bij de uitwisselingsstudenten: volgens voorlopige cijfers is het aantal inkomende studenten gedaald van 530 vorig academiejaar naar 397 nu. Vooral de studenten van buiten Europa haakten massaal af: er kwamen er dit najaar maar vijf naar Antwerpen, tegenover 52 vorige herfst. “Ook het aantal eigen studenten dat op uitwisseling gaat, is gedaald van 480 vorig jaar naar 434 dit jaar. Velen lieten last minute verstek of vroegen of ze hun studieverblijf konden verschuiven naar volgend semester. En het is altijd mogelijk dat er nog meer studenten zullen afzeggen”, zegt Tim.
Bij de diplomastudenten was het corona-effect veel beperkter. Hoewel sommigen hun plannen cancelden, zijn ze uiteindelijk toch met even veel als vorig jaar. Wel volgt voorlopig een zestigtal online onderwijs van thuis uit. Parul stelde vast dat corona voor sommigen net een extra argument was om naar België te komen. “In pakweg India en Zuid-Amerika houdt corona ook lelijk huis en is de gezondheidszorg een stuk minder. En ook het onderwijs is hier altijd overeind gebleven. Heel wat buitenlandse universiteiten waren afgelopen voorjaar gewoon gesloten en boden geen onderwijs meer aan.”
“Beter af in België”
Ook Bernara en Azhar zagen geen reden om in Kirgizië te blijven. “Bij ons klapte het gezondheidssysteem tijdens de eerste golf volledig in elkaar en zijn de maatregelen een stuk minder streng. Dus zelfs met de huidige cijfers zijn we beter af in België.” De beslissing om hier te komen studeren, namen ze niet licht. Ze lieten er allebei hun job voor staan. Bernara: “Ik was vorig jaar al in Antwerpen en was toen erg gecharmeerd door jullie universiteitscampus. Maar uiteindelijk heb ik misschien wel honderd studieprogramma’s met elkaar vergeleken. De keuze voor Antwerpen heeft te maken met de kwaliteit van het onderwijs, maar ook met de multiculturele sfeer hier. Onze plannen een jaar uitstellen? Daar had ik geen zin in. Corona zal nog lang bij ons blijven en het leven gaat voort.”
“Wie in de huidige omstandigheden in Antwerpen komt studeren, doet dat heel bewust”, klinkt het ook bij Tim. “De studenten zijn er met weinig garanties aan begonnen. Wat als ze hier komen vast te zitten? Wat als we toch nog moeten overschakelen op digitale lessen? Het vraagt moed om die stap te zetten.” “Knap hoe de studenten daarmee omgaan”, vindt ook Parul. “Ze weigeren hun toekomst te laten bepalen door een virus.”
Coronaproof naar de Zoo
Toch wordt het geen gemakkelijk jaar, verwacht Parul. “We moeten oog hebben voor mogelijke problemen: financiële problemen door het wegvallen van studentenjobs, sociaal isolement… En wat als een buitenlandse student ziek wordt? We gaan de komende maanden regelmatig een mail rondsturen om te wijzen op mogelijke hulp voor wie dat nodig heeft. Ook de faculteiten zelf zijn waakzaam.” MONDO startte met een buddysysteem, een initiatief dat bij ESN al langer bestaat. En beide doen hun uiterste best om coronaproof activiteiten aan te bieden, zoals een bezoek aan de Zoo of het Red Star Museum.
Bernara en Azhar hebben hun eerste week op de campus achter de rug. Ze vonden het vooral fijn om gewoon les te kunnen volgen, al beseffen ze dat die situatie snel kan keren. Medestudenten leren kennen was er nog niet bij. “Voor groepswerken zitten we alleen digitaal samen. En we gaan voorlopig liever niet naar het studentenrestaurant”, bekent Azhar. Toch hebben ze er alle vertrouwen in dat het een leuk jaar wordt. Deze week gaan ze naar een etentje van de faculteit. “We hebben onze verwachtingen wat bijgesteld, maar zijn heel blij hier te zijn”, besluit Bernara.
De interviews vonden plaats voor de strengere coronamaatregelen.