Campus Drie Eiken 2.0 in cocreatie

De omgevingsvergunning werd goedgekeurd, dus dat betekent definitief groen licht voor projectontwikkelaar LIFE op Campus Drie Eiken. De plannen? Een nieuwe sporthal, een nieuw studentenrestaurant en heel wat nieuwe studentenhuisvesting.

“Campus Drie Eiken is de thuishaven voor ongeveer 10 000 studenten, onderzoekers en medewerkers, maar de infrastructuur barst stilaan uit zijn voegen”, vertelt Koenraad Keignaert, departementshoofd Sociale, Culturele en Studentgerichte Diensten (DSCS). “Qua onderwijs- en onderzoeksinfrastructuur staan we er vandaag goed voor, met twee nieuwe gebouwen met leslokalen en onderzoekslabo’s. Maar een campus heeft meer nodig. Studentenrestaurant komida kampt al jaren met een capaciteitsgebrek, er waren dringend faciliteiten nodig voor onze studenten revalidatiewetenschappen die nu voortdurend moeten pendelen naar sporthallen in de buurt, en de studentenhomes zijn ook dringend aan vernieuwing toe, want die dateren nog van de jaren 1970. Die drie aparte dossiers lagen al een tijdje bij afzonderlijke diensten op de plank, tot we besloten om ze samen te voegen tot één dossier ‘Making CDE’.”

Studenten betrokken

Een bouwdossier wordt uiteraard alleen maar sterker door meer stakeholders te betrekken, en daarom bogen faculteiten, centrale diensten én studenten zich de voorbije jaren in een werkgroep over de vraag welke faciliteiten er op de campus moesten komen. “Het was voor ons erg belangrijk dat ook de studenten van nabij betrokken werden”, vertelt Koenraad. “Een campus creëren is een organisch proces en we daagden de studenten uit om zelf hun campus te maken in een soort cocreatiemodel. Voor de COVID-periode zijn we vaak met hen samengekomen. Zij waren ook voorstander van meer studentenkoten, een nieuw sport- en vrijetijdscentrum en een uitbreiding van het studentenrestaurant.”

LIFE als externe partner

Vervolgens werd er op zoek gegaan naar een externe partner die een deel van de campus zou kunnen ontwikkelen. Het voorstel van projectontwikkelaar LIFE kon de universiteit het meest bekoren. Zij stelden op hun beurt het architectenbureau POLO Architects aan, bijgestaan door Felixx Landscape Architects and planners voor de ruimtelijke vertaling van het programma. Het ontwerp ziet er indrukwekkend uit en sluit mooi aan bij de bestaande gebouwen en de groene ruimte op de campus. Er komt een grote toren van net geen 50 meter hoog die dienst zal doen als studentenhome, een lage dwarsbouw waar eveneens studentenhomes, een grote fietsenstalling en kleinere commerciële activiteiten een plek vinden, en een groot volume dat zal dienst doen als sporthal annex studentenrestaurant met 400 extra eetplekken.

Sociale studentenhomes

“Voorwaarde voor deze opdracht was wél dat er minstens 120 studentenkamers – het aantal kamers in de verouderde studentenhomes – konden aangeboden worden aan sociaal tarief”, verduidelijkt Koenraad. “En de exploitatie van de sporthal en de komida blijft ook in onze handen. De sporthal zal gebruikt worden voor praktijkonderwijs, maar ook voor allerlei sportactiviteiten, zoals volleybal, basketbal, zaalvoetbal, fitness,… We bouwen de hal volgens de normen van de sportfederaties, zodat we ook tornooien kunnen hosten. En in het weekend is het de bedoeling dat ook de buurt en particulieren kunnen komen sporten.”

“Het was voor ons erg belangrijk dat ook de studenten van nabij betrokken werden. Een campus creëren is een organisch proces en we daagden de studenten uit om zelf hun campus te maken in een soort cocreatiemodel.”

Koenraad Keignaert – departementshoofd Sociale, Culturele en Studentgerichte Diensten

Duurzaamheid & energie-efficiëntie

Door in te zetten op een aantrekkelijke campus 2.0 maakt onze universiteit zich alvast klaar voor een sterke verdere groei in de komende decennia, maar trekt ze ook voluit de kaart van de duurzaamheid en de energie-efficiëntie. “We zijn op de campussen met een grootschalige energietransitie bezig om stilaan alle fossiele brandstoffen uit te faseren”, weet Seda Malef van het Departement Infrastructuur. “Ook de nieuwe campusplannen ontsnappen daar niet aan. De nieuwe gebouwen worden voorzien van zonnepanelen, er wordt aan waterrecuperatie gedaan – alle sanitair wordt met regenwater gespoeld -, op de bovenste verdieping van de studententoren komt een dakterras met veel groen, … Onze ambitie is om ‘klimaatadaptief’ te bouwen.”

“We kozen er trouwens bewust voor om de nieuwbouw bijna volledig op parking 3 in te planten, waardoor de voetafdruk van het gebouw minder ten koste gaat van bestaande groene ruimte”, vult Marleen Clerinx van de Milieudienst aan. “De waterpartij tussen Gebouw R en parking 3 wordt bovendien gevoelig uitgebreid en alle water op de campus is met elkaar verbonden. Het plein voor de nieuwbouw wordt aangelegd in gebakken kleiklinkers voor een optimale waterdoorlatendheid. Dat is met het huidige watertekort een echte noodzaak.”

Parking 3 tijdelijk niet beschikbaar

Welke impact zullen de werkzaamheden hebben voor de personeelsleden? Tijdens de werkzaamheden – die op 12 december starten – zal parking 3 niet beschikbaar zijn. Er zal dus de komende twee jaar beduidend minder parkeerplek op de campus zijn. Daar zullen medewerkers en studenten rekening mee moeten houden. In het nieuwe ontwerp komt een grote parking onder de sporthal, en de paar parkeerplekjes die we verliezen door de nieuwbouw, zullen op termijn gecompenseerd worden op de huidige parking 2. Vanaf januari 2023 zal de ‘overflowparking’ worden opengesteld. De bestaande fietsenstalling aan Gebouw R blijft voorlopig in gebruik en zal in de loop van het bouwproces vervangen worden door een tijdelijk alternatief. Nadien krijgt ze een plek in het nieuwe gebouw.

Bomen heraanplanten

De bouw van de nieuwe campus heeft onvermijdelijk ook een milieu-impact: “Er moet helaas een stuk bosbestand verwijderd worden”, licht Carla Uwents van de Milieudienst toe. “Daar kregen we ook een vergunning voor. We hebben er uitdrukkelijk voor gekozen deze boskap niet financieel te compenseren, maar zullen nieuwe bomen aanplanten op de campus langs de Struisbeek. Deze bomen krijgen er dan de kans om op langere termijn een nieuw bos te vormen. De Struisbeek meandert dwars over de campus en vormt de natuurlijke grens tussen de gemeenten Edegem en Wilrijk. Vorig jaar al werden een 30-tal elzen verwijderd van parking 3, maar omdat die nog erg jong waren, konden die met een geavanceerde ‘plantenschep’ uitgeschept worden en elders weer aangeplant worden.”

De werken starten in maart 2023 en zullen wellicht twee jaar in beslag nemen. Nadien zal Campus Drie Eiken een echt centrum, een levendig ‘hart’ hebben. “De nieuwe faciliteiten zullen van deze campus een bruisende plek maken met voldoende plaats om te eten, te vergaderen, te studeren, te ontspannen en te leven”, meent Koenraad. “We gaan resoluut voor meer levenskwaliteit met een duurzaam energie-, materiaal- en ruimtegebruik.”

Volg de laatste updates rond dit project via deze webpagina.