In maart 2023 trokken zes jobstudenten uit de opleidingen Taal- en Letterkunde en Toegepaste Taalkunde naar twee woonzorgcentra met een duidelijk doel: bewoners stap voor stap leren werken met WhatsApp en andere digitale tools. Het project WhatsApp voor 80+: naar basic digitale geletterdheid in Antwerpse woonzorgcentra werd getrokken door docenten Sarah Bernolet, Astrid De Wit, Tanja Mortelmans en Reinhild Vandekerckhove.
Dankzij de financiële steun van de universiteit kon het project zes jobstudenten aanwerven. Zij begeleidden persoonlijk één of twee bewoners uit woonzorgcentrum Onze Lieve Vrouw van Antwerpen (OLV) vlakbij de stadscampus en woonzorgcentrum Cleo in Berchem vier tot zes weken lang. Twee keer per week gingen ze bij hun bewoner(s) op bezoek om hen wegwijs te maken met WhatsApp of andere media naargelang de behoeften en wensen van de bewoner.
De visie achter het project is dat online communicatie bewoners nieuwe mogelijkheden kan bieden om makkelijker contact te onderhouden met familie of vrienden binnen en buiten het woonzorgcentrum. Uniek aan dit project is dat het er ook in slaagde generaties met elkaar in contact brengen die elkaar anders zelden ontmoeten. De grootouders van de studenten zijn immers nog wat jonger dan de bewoners in de woonzorgcentra.
De studenten brachten wekelijks verslag uit aan het docententeam, dat instond voor de coaching van de studenten en de contacten met het woonzorgcentrum. Hieronder lees je de getuigenissen van Yeliz Demir, Olivia De Ridder, Laura Gziut, Kiyara Michiels, Rachelle Ouattara en Marie Uiterwijk.
Wat vind je zelf het mooiste dat je verwezenlijkt hebt?
Ik ben bij mijn bewoner van nul gestart, aangezien zij nog nooit met een smartphone had gewerkt. Ik heb met haar vooral gewerkt rond de basiswerking van de smartphone. Nu heeft ze de primaire vaardigheden zoals bellen, opnemen, foto’s nemen, gsm open en uitdoen, … ondertussen wel onder de knie.
Mijn bewoner kon bij de start van dit project enkel een spraakoproep beantwoorden. Nu kan ze zelf berichtjes opstellen en spraakberichten versturen. Dit heeft ze aangetoond door regelmatig een (spraak)bericht naar mij te sturen. Dat was heel fijn om te zien en uit deze functie haalt zij zelf heel wat genot.
Voor mijn bewoner heeft het gebruik van WhatsApp geholpen bij zijn communicatie binnen het woonzorgcentrum. Zo wil hij de app namelijk vooral gebruiken om af te spreken met de mensen, die – net zoals hij – in de cafetaria werken.
De bewoner kan nu met haar familie communiceren via WhatsApp, maar ook via Messenger, Zoom en zelfs Facetime. Doordat ik ook Zoom heb aangeleerd, kan ze vergaderingen van haar dochter bijwonen, wat ze ook graag wilde. Kort samengevat denk ik dat het een grote meerwaarde is geweest voor de bewoner!
Hoe hebben jullie de samenwerking persoonlijk ervaren?
Ze vond het leuk om iemand te hebben waarmee ze kon praten en lachen. Het gezelschapsaspect was motiverend voor haar en ze sprak ook over het project en over mij met de andere bewoners.
Het was leuk om in contact te komen met iemand die veel ouder is, maar waarmee er toch een klik is. Mijn bewoner was een typische oma die lief en begripvol was. Elke keer wanneer ik naar huis ging, wachtte ze aan haar deur tot ze mij niet meer zag en riep altijd ‘wees voorzichtig!’
Ik vond het enorm fijn om te zien dat de bewoners echt iets hadden aan deze bezoeken. Ik merkte dat ze genoten van het sociale aspect van dit project. Daarnaast was het uiteraard ook enorm leuk om te zien hoe gelukkig ze werd toen ze ontdekte dat je ook video-oproepen kan uitvoeren via WhatsApp.
We hebben afgesloten met een dikke knuffel en kus!
Met welke uitdagingen kreeg je te maken?
Ze was erg vergeetachtig en geraakte daar soms door gedemotiveerd. Ik zei dan telkens dat ze het wel goed deed en niet moest opgeven en dat hielp dan wel. Op die momenten laste ik meestal ook een pauze in en praatten we dan over haar kinderen of kleinkinderen.
Mijn bewoner had soms moeite met het navigeren in verschillende apps. Ik merkte dat dit vooral te maken heeft met de complexe lay-outs, waarin heel veel informatie tegelijkertijd wordt getoond. Ik heb dan voor haar een handleiding gemaakt op papier, waarin ik de functies van elk icoon uitleg.
Ze leek niet altijd in te kunnen schatten hoe veel/weinig druk ze moest uitoefenen om te swipen, bijvoorbeeld bij het opnemen van een telefoongesprek. Tijdens elke “les” heb ik vervolgens een moment ingelast waarbij ik haar meermaals na elkaar opbelde zodat zij kon oefenen met het opnemen.
Het verwijderen van berichten verliep ook moeizaam, omdat de hand van de bewoner trilde. Gelukkig had ze zo’n pennetje voor haar gsm en hiermee lukte het uiteindelijk perfect!
Het eerste traject is nu afgelopen, maar het team is al volop bezig met prospectie voor nieuwe bewoners en nieuwe woonzorgcentra. Wordt vervolgd dus!
WhatsApp for 80+ In March 2023, six job students visited two residential care centres with a clear goal: to teach residents step-by-step how to use WhatsApp and other digital tools. The project 'WhatsApp for 80+: towards basic digital literacy in Antwerp residential care centres' was organized by teachers Sarah Bernolet, Astrid De Wit, Tanja Mortelmans and Reinhild Vandekerckhove.