Het Departement Onderzoek & Innovatie (ADOC) gaat voortaan door het leven als RIVA, voluit Research Innovation & Valorisation Antwerp. Die naamsverandering gaat gepaard met een vernieuwde missie en ambities. “In een periode van groei moet je ervoor zorgen dat je op de juiste manier groeit”, zegt departementshoofd Tim Engels.
De oude afkorting ADOC was nog een overblijfsel van de oorspronkelijke naam van het Departement Onderzoek bij de fusie, namelijk ‘Departement Onderzoekscoördinatie’. “Zeven jaar geleden al veranderden we de naam in ‘Onderzoek & Innovatie’, omdat die termen beter de lading dekten. De oude afkorting is telkens gebleven”, legt departementshoofd Tim Engels uit.
Vanwaar het idee om de naam van het departement opnieuw te veranderen?
Tim Engels: “Dat is het eindpunt van een heel proces. De afgelopen jaren zijn we als universiteit sterk gegroeid op het vlak van innovatie en onderzoek, maar zeker ook wat valorisatie betreft. In zo’n periode is het belangrijk dat je op de juiste manier en duurzaam groeit. Daarom hebben we onze eigen werking de voorbije twee jaar – corona heeft alles een beetje vertraagd – grondig tegen het licht gehouden. Wat doen we allemaal? Waarom doen we die dingen? En hoe doen we ze? Tegelijk hebben we onze missie op punt gesteld: als departement dragen we bij aan een sterke, onderzoeksintensieve en ondernemende universiteit met internationale uitstraling. Aan het einde van de rit kwamen we tot de conclusie dat onze naam niet meer paste bij onze huidige activiteiten en missie. Vandaar de nieuwe naam Research Innovation & Valorisation Antwerp, kortweg RIVA.”
Hoe zijn jullie tot die specifieke naam gekomen?
Tim Engels: “Het onderdeel ‘valorisatie’ hebben we toegevoegd omdat de realisatie van maatschappelijk-economische impact veel belangrijker is geworden. Daarnaast kozen we bewust voor een Engelstalige naam, omwille van de internationale uitstraling en het feit dat onze onderzoekers meer en meer uit het buitenland komen. Voor de doctorandi spreken we zelfs over ruim 40 procent. Ook onze Antwerp Doctoral School heeft een grote internationale aantrekkingskracht. Tenslotte vonden we ook de verwijzing naar onze locatie Antwerpen heel belangrijk.”
“We hangen onze volledige werking op aan DRIVERS. Dat staat voor Development & training, Reporting & analysis, Information, advice & solutions, Visibility & impact, Expanding opportunities, Reaching out en Safeguarding compliance.”
Tim Engels
Kan je RIVA kort voorstellen?
Tim Engels: “RIVA omvat om te beginnen de Antwerp Doctoral School, die het beleid rond doctoreren en de doctoraatsopleiding coördineert. Daarnaast is er de Research Affairs Office: die staat in voor de evaluatie van onderzoek, bibliometrie, ethiek, integriteit, data management, het Bijzonder Onderzoeksfonds en de Onderzoeksraad. Een derde pijler is onze Grants Office, die informeert, adviseert en traint met het oog op de verwerving van externe financiering. En tot slot is er de Valorisation Office, die onderzoekers helpt bij het realiseren van de sociaal-economische impact van hun werk, onder meer door samenwerking met bedrijven en de oprichting van spin-offs. De Valorisation Office werkt ook als één team met de collega’s van de Innovation & Ecosystems Hub van Antwerp Valorisation & Development.”
Wat jullie doen, vatten jullie voortaan samen in het acroniem ‘DRIVERS’. Leg eens uit.
Tim Engels: “DRIVERS staat voor Development & training, Reporting & analysis, Information, advice & solutions, Visibility & impact, Expanding opportunities, Reaching out en Safeguarding compliance. Onze volledige werking hangen we op aan die DRIVERS. Dat maakt het overzichtelijk voor alle onderzoekers en collega’s. Zo is onze activiteit informatieverstrekking heel zichtbaar, omdat onze Grants Office regelmatig informatie uitstuurt over onderzoeksfinanciering en onderzoekers dagelijks adviseert bij het werven van externe financiering.
Maar dat wij bijvoorbeeld ook de processen rond ethische adviesverlening en data management in goede banen leiden, is minder bekend. Alvorens een onderzoek op te starten moet je ervoor zorgen dat er aan alle ethische vereisten wordt voldaan, bijvoorbeeld als het om onderzoek met mensen of proefdieren gaat. Dat is het stuk ‘Safeguarding compliance’. De DRIVERS zijn als het ware een kapstok waaraan we de activiteiten van ons departement ophangen. Ook voor onze eigen mensen trouwens: iedereen die binnen ons departement werkt, kan de eigen activiteiten binnen de pijlers van de DRIVERS situeren.”
Hoe belangrijk is de poot ‘Visibility & impact’ binnen de DRIVERS?
Tim Engels: “Heel belangrijk, en dan bedoel ik visibiliteit en impact in de brede zin, dus ook het verzilveren van ervaring in het vervolg van de loopbaan en het delen van kennis en technologie met bedrijven en stakeholders. Dat is niet alleen een van onze pijlers, het is ook een van de doelstellingen van onze universiteit. We doen het als universiteit heel goed op dat vlak. Vorig jaar zijn er dankzij kennis ontwikkeld aan onze universiteit zeven bedrijven opgericht, kregen we een plaats in de top 10 van de meest octrooierende instanties in België en stegen onze inkomsten vanuit de private sector op jaarbasis met 20 procent.”
Wat valt er zoal onder het luik ‘Expanding opportunities’?
Tim Engels: “Als departement proberen we zoveel mogelijke nieuwe opportuniteiten te faciliteren, zoals de toegang mogelijk maken tot een financieringskanaal waarmee de universiteit of een onderzoeker nog geen ervaring heeft, maar bijvoorbeeld ook nieuwe mogelijkheden tot samenwerking initiëren met de YUFE-universiteiten (Young Universities for the Future of Europe), onderhandelen met multinationals en onze universiteit positioneren als een aantrekkelijke plek voor jonge onderzoekers … Dergelijke zaken zijn voor een onderzoeker niet altijd vanzelfsprekend, en als departement zetten we pro-actief in op het mogelijk maken van zulke opportuniteiten.
Voor doctorandi is er dan weer een hele waaier aan opleidingsmogelijkheden, bijvoorbeeld rond onderzoeksmethodes, verwerving van financiering, vermarkting, de ontwikkeling van interculturele vaardigheden … Dat leunt dan weer aan bij de pijler Development & training: daaronder valt niet alleen de doctoraatsopleiding zelf, maar ook programma’s als Dive-into-Projects, Dive-into-Business en Dive-into-PhD. Het hele jaar door bieden we dat soort trainingen aan.”
En ’Reaching out’? Welke activiteiten worden daarmee bedoeld?
Tim Engels: “Ook dat draait rond samenwerking, maar op een andere manier. Ik denk dan bijvoorbeeld aan samenwerking met andere Vlaamse kennisinstellingen rond EU-beleid, kennisveiligheid, mensenrechten en open science, maar ook met de medewerkers die onderzoek ondersteunen binnen de onderzoeksgroepen en faculteiten. In onze recente FWO-campagne hebben zij bijvoorbeeld een grote rol gespeeld in het op punt stellen van in te dienen projecten. En we werken ook intens samen met andere organisaties, zowel bedrijven en speerpuntclusters als publieke organisaties en vzw’s. Denk maar aan de Antwerp Innovation Night, die we recent voor de tweede keer samen met VOKA Antwerpen-Waasland hebben georganiseerd.”
Met sommige activiteiten krijgen de onderzoekers wellicht niet rechtstreeks te maken?
Tim Engels: “Inderdaad, dat geldt bijvoorbeeld voor heel wat activiteiten onder Reporting & analysis. Over alles wat te maken heeft met onderzoek, innovatie en valorisatie rapporteren wij aan de overheid, en we analyseren ook voortdurend onze eigen activiteiten. Dat zijn belangrijke taken voor RIVA, waaraan de onderzoekers ook bijdragen door bijvoorbeeld hun projectgegevens te vervolledigen in de onderzoeksdatabank Antigoon.”
“Binnen DRIVERS is ‘visibility & impact’ een belangrijke poot en dan bedoel ik dat in de brede zin. Het is niet alleen een van onze pijlers, maar ook een van de doelstellingen van onze universiteit. We doen het als UAntwerpen ook heel goed op dat vlak.”
Tim Engels
Met wie werken jullie als departement vooral samen?
Tim Engels: “We werken met bijna alle andere departementen nauw samen: Financiën, Personeel en Organisatie, ICT, Internationalisering, Onderwijs, Bibliotheek … En uiteraard ook met de faculteiten en de onderzoeksgroepen.”
Hoort bij de nieuwe naam en missie ook een informatiecampagne?
Tim Engels: “Ja, dat is iets voor de komende maanden. We gaan een uitgebreide slide deck samenstellen en aan de faculteiten vragen of we met ons management team mogen langskomen voor een gesprek. Niet zozeer om onze werking uitgebreid te overlopen, maar veeleer om wederzijdse verwachtingen af te toetsen. Onze missie en de DRIVERS zullen daarbij als rode draad aan bod komen. In tweede instantie willen we over onze missie en werking in gesprek gaan met een aantal belangrijke externe partners, waaronder de strategische onderzoekscentra Flanders Make, IMEC en VIB. Dat zal eerder iets voor het najaar zijn.”