Bij strafrechtelijke procedures worden verklaringen van getuigen en verdachten eerst mondeling afgenomen. Vervolgens vertrouwden politie- en rechtbankfunctionarissen ze toe aan het papier. Zij speelden vaak een belangrijke rol in het opsporen van bewijzen en het samenstellen van een strafdossier. In haar doctoraatsonderzoek boog Magda Serwadczak (VUB & UAntwerpen) zich over 18e- en 19e-eeuwse strafdossiers uit Brugge om te achterhalen of we deze bronnen als de letterlijke weergave van het gesproken woord mogen beschouwen. (Tekst: Magda Serwadczak)
“Tegenwoordig maken we gebruik van audio- en video-opnames om verklaringen vast te leggen, maar in de 18e en 19e eeuw was men volledig afhankelijk van schriftelijke notities. Die vormden de basis waar de rechter naar verwees om een uitspraak te doen”, legt Magda Serwadczak uit. Door diverse factoren ontstonden verschillen in de vorm en inhoud tussen de originele, gesproken interactie en haar schriftelijke weergave.
Vanuit een linguïstisch perspectief is het allesbehalve eenvoudig om gesproken taal om te zetten naar geschreven tekst. Ten eerste wijken gesproken en geschreven taal op structureel en functioneel vlak van elkaar af. Zo is gesproken taal interactiever, spontaner en meer contextgebonden dan schrift. Ten tweede is het transcriptieproces afhankelijk van wat de schrijver hoort en hoe die dat interpreteert. “Uiteindelijk moet de schrijver beslissen hoe die de boodschap zal voorstellen in de geschreven vorm”, voegt Magda toe. “Deze linguïstische keuzes kunnen dus worden beïnvloed door persoonlijke opvattingen, waarden en voorkeuren van diegene die de getuigenis op papier vastlegt, net als door de formele vereisten van de strafrechtelijke procedure.”
Selectief proces
Uit Magda’s doctoraatsonderzoek blijkt dat het transcriptieproces selectief van aard was. “Gerechtelijke scribenten hebben hier en daar schriftelijke opmerkingen achterlaten die aantonen dat ze selecteerden in wat hen in de mondelinge verklaringen belangrijk leek. Alleen die delen zetten zij zonder veranderingen op papier. Wat naast de kwestie leek, werd samengevat of geparafraseerd. Soms schemerden er zelfs morele oordelen of censuur in de documenten door. Woorden of uitdrukkingen die de schrijvers als ongepast beschouwden, verdwenen soms volledig uit de verslagen.”
Ondanks deze beperkingen blijven historische strafdossiers een schat van informatie. “Zelfs als de woorden van getuigen en verdachten niet altijd accuraat zijn vastgelegd, bieden deze documenten unieke inzichten”, benadrukt Magda. “Ze laten ons niet alleen zien hoe bureaucratische praktijken in het verleden werkten, maar ook hoe men vroeger dacht over de wereld.”
Contact
Magda Serwadczak | magda.serwadczak@vub.be
What has been said in the courtroom, cannot be read in the records
The transcription of spoken language into written records is a common practice in institutional record-keeping. In criminal cases, spoken statements delivered by witnesses and suspects are committed to paper by law enforcement officers and courtroom officials, and are subsequently used as part of bureaucratic routines. Magda Serwadczak examined the relationship between speech and writing in 18th- and 19th-century criminal records from Bruges, Belgium.
From a linguistic perspective, converting spoken language to written text is anything but easy. First, spoken and written language differ structurally and functionally. For instance, spoken language is more interactive, spontaneous and context-specific than writing. Second, the transcription process depends on what the writer hears and how they interpret it. "Ultimately, the writer has to decide how to represent the message in the written form," Magda adds. "These linguistic choices can therefore be influenced by personal views, values and preferences of the person who records the testimony on paper, as well as by the formal requirements of the criminal procedure."
Magda's doctoral research shows that the transcription process was selective in nature. "Court scribes left written comments showing that they selected in what seemed important to them in the oral statements. They put only those parts on paper without changes. What seemed beside the point was summarised or paraphrased. Sometimes even moral judgements or censorship shone through in the documents. Words or expressions that the writers considered inappropriate sometimes disappeared completely from the records."
She has found that historical criminal records are fundamentally shaped by the institutional context in which they were produced, reflecting contemporaneous bureaucratic practices more than actual speech events. Nevertheless, they offer critical insights into past institutional communication and the processes that shaped administrative record-keeping.