Kinderen worden vaak omringd door slechts een beperkt netwerk van mensen van verschillende leeftijden. Toch nemen ze al op jonge leeftijd verschillende leeftijdsnormen over. Deze ideeën kunnen zich ontwikkelen doorheen de kindertijd, adolescentie en volwassenheid, maar worden vaak hun hele leven met zich meegedragen. De boeken die ze lezen tijdens het opgroeien spelen een belangrijke rol in dit proces. (Tekst: Lindsey Geybels)
In haar doctoraatsopleiding onderzocht Lindsey Geybels (ACDC), lid van het team jeugdliteratuur van de Universiteit Antwerpen, hoe leeftijd wordt geconstrueerd in fictie bestemd voor kinderen, jongvolwassenen en volwassenen. Zo wou ze meer inzicht krijgen in de impliciete en expliciete ideologieën die boeken op verschillende leesniveaus uitdragen. Lindsey concentreerde zich ten eerste op de leeftijd van de beoogde lezers en zijn sociologische component. Ten tweede bekeek ze vanuit een discursief standpunt de leeftijd van de fictieve personages.
De computer laten lezen
Het bestuderen van leeftijdsideologieën in jeugdliteratuur houdt van oudsher in dat deze materialen worden bestudeerd als culturele artefacten. Het probleem met deze benadering is dat de manier waarop de onderzoeker die cultuurproducten interpreteert inherent subjectief is. Daarenboven beperkt het de reikwijdte van het materiaal dat kan worden geanalyseerd. Om deze hindernissen te overwinnen en de veelzijdige constructie van leeftijd in fictie vanuit een nieuw perspectief te bekijken, neemt Lindsey’s proefschrift ons mee op een reis waarbij ze literatuur transformeert in analyseerbare data door de toepassing van computationele tools op 738 teksten.
Intenties van auteurs overstijgen
De Britse, Vlaamse en Nederlandse auteurs van wie de oeuvres het corpus voor dit onderzoek vormden, hebben elk hun eigen kijk op het schrijven voor lezers van verschillende leeftijden. Sommigen houden tijdens het schrijven de leeftijd van hun beoogde publiek voor ogen. Anderen beweren dat hun teksten leeftijdloos zijn en geschikt voor iedereen die ze wil lezen. Los van de intenties van de auteur onthult het onderzoek dat er steeds verschillen zitten tussen teksten afhankelijk van hoe oud de doelgroep is.
Uiteindelijk brengt onze reis door deze teksten niet alleen intrigerende patronen en verschillen aan het licht. Het toont ook de magie van het gebruik van digitale tekstanalyse om de geheimen van literatuur te onderzoeken, door een licht te schijnen op de verborgen verbanden tussen verhalen en de mensen die ze lezen, ongeacht hun leeftijd.
Contact
Lindsey Geybels | lindsey.geybels@uantwerpen.be
"Identifying the Reader from a Distance" Lindsey Geybels investigated the construction of age in fiction for children, young adults, and adults. Her study explored implicit and explicit age ideologies in literature. To overcome subjectivity and broaden the scope, she applied computational tools to analyze 738 texts. Interestingly, authors' intentions often diverged from the age-appropriate elements identified in their works. This research not only reveals intriguing patterns but also demonstrates the transformative power of digital text analysis in uncovering the hidden relationships between stories and their readers, irrespective of age.