Kort en krachtig duidelijk maken waarover je onderzoek gaat, dat is niet eenvoudig, zeker niet als je publiek weinig voorkennis heeft. UAntwerpen organiseert daarom elk jaar de schrijf- en presentatiewedstrijd PRESS>SPEAK waarbij ze jonge onderzoekers hun eerste stappen wil laten zetten in wetenschapscommunicatie. De winnaars van de schrijfwedstrijd krijgen een plekje op de Pintra Blog.
Bij de PRESS>SPEAK-schrijfwedstrijd krijgen onderzoekers de opdracht om hun onderzoek uit te leggen in een tekst van drie alinea’s van max. 150 woorden. Daarbij moeten ze ook een krachtige titel bedenken, een opvallende tussentitel en een afbeelding die illustreert wat voor verschil zijn/haar/hun onderzoek gaat maken in de samenleving. De eerste winnende tekst van 2023 komt van Isabel Erreygers (Faculteit Wetenschappen) en gaat over de link tussen vaginale gezondheid en het eten op je bord.
De link tussen vaginale gezondheid en je bord
Steeds meer vrouwen willen hun gezondheid in eigen handen nemen en streven naar een gebalanceerd eetpatroon. Dagelijks worden ze gebombardeerd met een berg aan voedingstips voor een ‘gezonde’ darmflora. Maar dat ook vaginale gezondheid deels op hun bord start, is veel minder geweten! Isala-onderzoekers brengen hier verandering in en kijken hoe gezond vagina’s in Vlaanderen zijn met aandacht voor de voedingsgewoonten van de deelneemsters.
Als het gaat over goede bacteriën voor de mens of het microbioom, denkt bijna iedereen aan de miljarden bacteriën in de darmen. Maar er is nog een uniek microbioomorgaan, de vagina, en dat wordt vaak over het hoofd gezien. Nochtans vervullen de vele bacteriën in de vagina samen een belangrijke rol voor de gezondheid van vrouwen, hun partners en kinderen. Zo is het vaginale microbioom van groot belang voor het vermijden van infecties, vruchtbaarheid- en zwangerschapscomplicaties. Heel wat factoren, zoals leeftijd, hygiëne, contraceptiegebruik, maar zeker ook voeding hebben een invloed. Gericht onderzoek ontbrak hier voor lange tijd maar is broodnodig. Gezond eten voor je microbioom legde immers jarenlang de nadruk op de micro-organismen in de darmen. Maar hoe is het gesteld met het vaginale microbioom? Het Isala-onderzoeksteam binnen de Faculteit Wetenschappen aan de Universiteit Antwerpen bestudeert momenteel de invloed van voedingsgewoonten en dieet op het vaginale microbioom.
Burgerwetenschap bij duizenden gezonde vrouwen
Het Isala-burgerwetenschapsproject werd in maart 2020 gelanceerd in Vlaanderen. Onderzoek naar het intieme microbioom bij gezonde vrouwen was tot dan grotendeels onderbelicht en dit al zeker op grote schaal in West-Europa. Microbioomstudies legden zich voornamelijk toe op de klinische context van vaginale infecties en zwangerschap. Hier bracht Isala een frisse wind. In een eerste fase werd het vaginale microbioom van 3345 gezonde vrouwen in kaart gebracht om zo de verzameling van bacteriën in de vagina beter te begrijpen. De vagina van de meeste deelneemsters bleek vol te zitten met goede bacteriën die we kennen als lactobacillen. Zo vonden we in 43,2% van de vagina’s vooral de bacteriesoort Lactobacillus crispatus. Goed nieuws want deze bacterie wordt het meest gelinkt aan een gezonde vagina. Verder vroegen de Isala-onderzoekers via een uitgebreide enquête naar allerlei levensstijlfactoren, zoals de eetgewoonten van de deelneemsters.
Uit die data blijkt dat wat een vrouw dagelijks eet, wel degelijk een invloed heeft op haar vaginale bacteriën. Zo zijn dranken met veel suiker en vleesconsumptie gelinkt aan een daling van Lactobacillus crispatus. Vrouwen die enkel vis eten, blijken dan weer meer van deze bacterie te hebben, net als bij het eten van veel groenten. Verder werd het gebruik van probiotica in de afgelopen 24u gelinkt aan een stijging van Lactobacillus crispatus. Deze bacterie komt regelmatig voor in probiotica en vindt men vaak terug in de darmen. Isala-onderzoekers begrijpen nog niet exact hoe, maar goede bacteriën zouden wel via de darmen en perineum (gelegen tussen de anus en de vulva) kunnen migreren naar de vagina. Dit klinkt misschien een beetje raar en vies, maar voor bacteriën is dit een natuurlijke route. Verder onderzoek is nodig om te weten te komen of vrouwen ook echt hun vaginale microbioom kunnen aanpassen met voeding. Isala-teamleden bekijken bovendien of ze met nauwkeurige labotechnieken bepaalde stofjes uit onze voeding kunnen detecteren in de vagina. Ze staan alvast te popelen om vrouwen verder te helpen de touwtjes in eigen handen te nemen. Maar zoals altijd geldt: ‘Love your body the way it is!’
