Op 14 oktober werd het gloednieuwe Gebouw G.W op Campus Groenenborger officieel geopend. Achter de gevel ligt een toekomstgericht gebouw waar innovatie, duurzaamheid en veiligheid samenkomen. De nieuwe chemie-laboratoria die hier werden ondergebracht tillen het duurzaam chemie-onderzoek naar een hoger niveau. Prof. Vera Meynen, voorzitter van het Departement Chemie, en Herman Van Looveren, domeincoördinator Labo,geven ons een blik achter de schermen.
Veiligheid eerst
De vier verdiepingen van Gebouw G.W worden bewoond door vier onderzoeksgroepen: Plasmant, Lacda, Orsy en MOSAIC. Vroeger werkten ze op Campus Drie Eiken en Campus Groenenborg maar die labo’s waren dringend aan vervanging toe.
Veiligheid was vanaf dag één een prioriteit. “Op elke verdieping ligt het labo centraal, volledig gescheiden van de kantoren,” vertelt Herman Van Looveren. “De glazen wanden zorgen ervoor dat je vanop een veilige afstand zicht hebt op wat er in het labo gebeurt. Dat is essentieel als je werkt met toxische gassen zoals CO. Bovendien hebben enkel medewerkers met de juiste badge en de daarbij horende veiligheidsopleiding toegang tot de labo’s.”
Elk lab heeft een elektronisch controlebord aan de ingang, dat real-time informatie geeft over de veiligheidssituatie. Een torenlampje geeft aan of het al dan niet veilig is om het labo binnen te gaan. “Vroeger hielden we alles manueel bij,” vult Vera aan. “Nu kunnen we meteen zien of er een gaslek is of als er een fles bijna leeg is en kunnen we sneller en veiliger ingrijpen als er iets misloopt.”
En ook bij stroomuitval blijft veiligheid gegarandeerd: “We hebben een noodgenerator en alle cruciale technische systemen hebben een reserve. Alles is voorzien op continuïteit,” aldus Herman.
De medewerkers kunnen vanop een veilige afstand zien wat er in het labo gebeurt.Het controlebord geeft real-time informatie over de veiligheidssituatie in het labo.Een torenlampje aan de buitenkant geeft aan of het al dan niet veilig is om het labo binnen te gaan.De veiligheidsvoorschriften hangen duidelijk uit.
Meer onderzoek mogelijk
De focus van het onderzoek in dit gebouw ligt op het verduurzamen van chemie, zoals bijvoorbeeld het vervangen van fossiele grondstoffen door duurzamere alternatieven, zoals cellulose of lignine, wat in hout zit, of het gebruik van afgevangen CO₂ als grondstof.
Dankzij de doorgedreven veiligheid kunnen er nu nieuwe experimenten worden gedaan. Vera: “We werkten al op schadelijke uitlaatgassen van auto’s, maar nu doen we bijvoorbeeld ook onderzoek naar die van scheepvaartmotoren. Omdat die een hogere concentratie van bepaalde toxische gassen bevatten, konden we dat onderzoek in ons vorig labo niet veilig uitvoeren. We hadden daar niet de nodige afzuiging. Schadelijke gassen zoals CO, NOx en koolwaterstoffen zetten we om naar minder schadelijke stoffen zoals CO₂, stikstof en water. We ontwikkelen daarvoor nieuwe katalysatoren samen met KDG en de Hoge Zeevaartschool.”
“Dankzij de nieuwe veiligheidsvoorzieningen kunnen we nu experimenten doen die we vroeger niet konden uitvoeren.“
– Vera Meyen
Flexibel en toekomstgericht
Een sterk punt van Gebouw W is de modulaire inrichting. “Vroeger moest je voor een nieuw experiment heel wat zaken verplaatsen of verbouwen”, zegt Herman. “Dankzij de nieuwe inrichting kan het labo nu makkelijker worden aangepast aan nieuwe onderzoeksnoden, omdat alle nodige technieken al aanwezig zijn. Zo besparen we tijd en kosten.”
Dat is nodig, want chemisch onderzoek is constant in beweging. “We doen aan duurzame chemie dus passen we onze experimenten constant aan om mee te gaan met nieuwe evoluties en technologieën,” benadrukt Vera. “De samenwerking tussen onderzoekers, architecten, de infrastructuurdienst en externe partners was essentieel om het gebouw future-proof te maken. Ons gebouw moet ook over vijftig jaar immers nog steeds relevant zijn.”
Duurzaamheid als rode draad
Duurzaamheid is niet alleen het onderwerp van het onderzoek, maar is ook zichtbaar in en rond het gebouw zelf:
Het dak is uitgerust met zonnepanelen om hernieuwbare energie op te wekken.
De parking werd onthard en vergroend.
Grote ramen zorgen voor natuurlijke lichtinval. Zo hoeft de verlichting niet altijd aan te staan.
De ventilatie is vraaggestuurd ontworpen en draagt zo bij aan een energiezuiniger systeem.
Zonnepanelen op het dak.Vergroening van de parking.
“Veiligheid en duurzaamheid gaan hier hand in hand,” aldus Herman. “De constante ventilatie garandeert een veilige werkomgeving. Maar ’s avonds schakelt de verluchting een versnelling lager om energie te besparen.”
Samenwerken wordt vanzelfsprekender
Een belangrijke troef van Gebouw W is de nieuwe dynamiek tussen de onderzoeksgroepen. “We zitten niet langer verspreid over meerdere campussen,” vertelt Vera. “Door samen in één gebouw te werken, lopen we elkaar vaker tegen het lijf, in de keuken, aan het koffieapparaat of in de vergaderzalen.” We delen ideeën, apparatuur én personeel.”
Ook prof. Bert Maes (ORSY) deelt deze mening: “We kunnen nu veel sneller onze expertise delen. Elke onderzoeksgroep doet de dingen op een andere manier, maar als dat samenkomt, gaan we sneller vooruit.”
De informele ontmoetingen blijken vaak het begin van nieuwe projecten.Bert Maes: “We kunnen nu veel sneller onze expertise delen.”
Ook studenten zijn welkom
Op het gelijkvloers is er ruimte voor vergaderingen, lezingen én voor studenten. “Er is een polyvalente ruimte met keukenhoek, geluidsinstallatie en videomogelijkheden,” zegt Herman. “Studenten kunnen er terecht om te pauzeren of te studeren tussen twee lessen door. Personeel kan de ruimte boeken voor evenementen.”
Ook studenten kunnen hier terecht.Even pauze tussen twee lessen door.Polyvalente ruimte met videomogelijkheden.
Nieuw kunstwerk: waar chemie en cultuur samenkomen
Voor Gebouw W staat een sculptuur van Athar Jaber: een stapel ruwe Carraramarmerblokken, die een marmermolecule onder een elektronenmicroscoop uitbeelden. Een ode aan de chemie én een knipoog naar de Italiaanse roots van de kunstenaar, die aan ARIA promoveerde en vandaag lesgeeft aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen.
De sculptuur van Athar Jaber is een ode aan de chemie.
