De Antwerp Summer & Winter University (ASWU) bestaat vijftien jaar. We spreken met initiatiefnemer en diensthoofd Internationale Samenwerking Sara Bervoets en met drijvende krachten van het eerste uur, prof. Annick Schramme (Responsible Fashion Management) en prof. Pierre Van Damme (Vaccinology), over de betekenis van ASWU voor de deelnemers en voor onze universiteit.
Vanuit welke nood is de Antwerp Summer University vijftien jaar geleden ontstaan?
Sara: “Destijds was de tweedeling tussen academische instellingen en de arbeidsmarkt nog erg sterk. We wilden daar bruggen bouwen, want een universiteit hoort echt in de maatschappij te staan. Tegelijk voelden we dat studenten na hun studies meer aansluiting bij het werkveld zochten en dat professionals de nood voelden om zich bij te scholen aan de universiteit. We wilden dus uitreiken naar gastdocenten om bepaalde skills, die belangrijk zijn op de arbeidsmarkt, in het curriculum te laten sijpelen.”
“Ik herinner me bijvoorbeeld een studente rechten die een zomerschool ondernemerschap volgde omdat ze kleine ondernemingen wilde bijstaan die bijna failliet gingen. Je hebt ook mensen die zich komen herscholen, omdat de arbeidsmarkt is veranderd. Zo is duurzaamheid vandaag een veel belangrijker topic. Een zomer- of winterschool volgen is ook een manier om bij te leren in een internationale setting en een waardevol alternatief voor een klassiek parcours. Al is het geen toerisme, want zo’n zomer- of winterschool bestaat uit lange, pittige dagen.”
Pierre: “Wat vaccinologie betreft, stelden we vast dat dit onderdeel in de opleiding arts of apotheker aan heel wat Europese universiteiten amper te vinden was. Toen we het idee voor de zomerscholen opperden, was toenmalig vicerector Johan Meeusen meteen mee. Het is mede dankzij hem dat ze er zijn gekomen.”
Annick: “De zomerschool Fashion Management vormde een perfecte aanvulling op onze master Cultuurmanagement. Antwerpen is wereldwijd bekend als modestad en er bestond op dat moment nog geen opleiding rond de businesskant van de modesector.”
Wat is de ratio van studenten versus professionals bij de deelnemers?
Sara: “Het is vaak een mix tussen studenten, onderzoekers en professionals. Vorig jaar bestonden onze deelnemers voor 44% uit studenten, voor 27% uit doctoraatsstudenten en voor 29% uit professionals.”
Sara Bervoets, Annick Schramme en Pierre Van Damme
Wat zijn, naast de opgedane kennis, nog voordelen van een zomer- of winterschool?
Annick: “Deelnemers ontmoeten lesgevers en professionals binnen hun eigen interessegebied en breiden zo hun netwerk uit. Het gaat ook om kleine en heel interactieve groepjes. Bovendien zijn de docenten heel benaderbaar.”
Pierre: “Het is ook leerrijk en verrijkend om te zien hoe mensen in andere landen soms heel anders met een situatie omgaan. Bovendien zorg je voor een hele divisie afgestudeerden die in Europa en soms ook daarbuiten een netwerk vormen, in ons geval met een grondige expertise in de vaccinologie. Tijdens COVID-19 was de impact daarvan groot.”
Sara: “Voor de studenten is het ook een hele mooie manier om Antwerpen te leren kennen. Onze verwelkoming gebeurt op het Antwerpse stadhuis en we organiseren ook avond- en weekendactiviteiten waardoor de deelnemers van de verschillende programma’s elkaar beter leren kennen.”
Hoe gaan jullie op zoek naar onderwerpen?
Sara: “Meestal zijn het docenten met een bepaalde expertise die naar ons stappen. Hun idee wordt dan in de verdere uitwerking ondersteund door de Antwerp Summer & Winter University Office. We streven er ook naar om vanuit verschillende studievelden naar onderwerpen te kijken. Die interdisciplinaire benadering is doorheen die vijftien jaar steeds vanzelfsprekender geworden.”
Moedigen jullie collega’s met ideeën aan om zich aan te melden?
Sara: “Absoluut. Als je een idee hebt, kom gerust af. Antwerp Summer & Winter University is in de afgelopen vijftien jaar sterk gegroeid, die groei mag zich zeker verderzetten. Het gaat natuurlijk niet enkel over het idee, de inhoudelijke uitwerking vraagt wel wat engagement.”
Annick: “Maar je krijgt er enorm veel energie en appreciatie voor terug. De deelnemers zijn ontzettend dankbaar en je creëert echt een groepsgevoel.”
Pierre: “Het is niet evident om een zomerschool te organiseren, maar het is telkens weer een uniek moment waar iedereen die betrokken is veel voldoening uit haalt. Bovendien geef je les in aanwezigheid van je peers en leer je ook bij van hen. Op den duur heb je een multiplicatoreffect. We hebben voor Vaccinology jaar na jaar Sloveense studenten. Intussen organiseren ze hun eigen zomerschool over vaccins aan de universiteit van Ljubljana. Dat is natuurlijk geweldig.”
“Het is niet enkel een cursus die je meekrijgt, maar ook echt een netwerk”
– Pierre Van Damme
Zijn zomer- of winterscholen ook interessant om te volgen voor medewerkers van UAntwerpen zelf?
Pierre: “Absoluut. Het is, zeker voor doctoraatsstudenten, erg boeiend om eens les te krijgen van buitenlandse professoren. Mensen uit je eigen werk- en interesseveld worden tegelijkertijd heel aanspreekbaar. Het is dus niet enkel de cursus die je meekrijgt, maar ook echt een netwerk.”
Hoe is jullie koers in de afgelopen vijftien jaar gewijzigd?
Annick: “In het geval van Fashion Management waren professionals aanvankelijk onze belangrijkste doelgroep, maar het aantal studenten is gaandeweg gestaag gegroeid. Ook de focus is veranderd: de zomerschool staat nu helemaal in het teken van duurzaamheid. Onze zomerschool heet nu Responsible Fashion Management. Qua duurzaamheid is er nog heel wat werk aan de winkel in de modesector. De nood aan bijscholing is hoog, zeker nu er heel wat nieuwe Europese regelgeving op de sector afkomt, zodanig zelfs dat we erover nadenken om een nieuw postgraduaat op te richten.”
“En verder is het natuurlijk interessant dat er nu een creditsysteem aan vasthangt. Studenten kunnen ECTS inzetten in hun curriculum, en sinds twee jaar worden onze programma’s ook erkend als microcredential in het kader van levenslang leren.”
“Het aanbod is telkens uniek, wendbaar en scherp afgesteld op wat er speelt.”
– Annick Schramme
Is een zomerschool dan een soort experimentele vijver waaruit dingen kunnen ontstaan?
Annick: “Het is in elk geval een heel wendbaar concept. Je moet natuurlijk niet vijftien jaar lang steeds dezelfde zomerschool organiseren, daar heeft niemand baat bij. Met zo’n zomerschool kan je net inspelen op de noden van het moment. De hoge kwaliteit is ook belangrijk, zowel van de sprekers als de organisatie. Er wordt niks aan het toeval overgelaten. Het aanbod is ook telkens uniek, wendbaar en scherp afgestemd op wat er speelt in de maatschappij.”
Waarom zijn jullie ook met winterscholen begonnen?
Sara: “Groeien kan in aantal, maar ook in periode. Dat is ook naar internationalisering heel interessant, want academische kalenders liggen wereldwijd gevoelig anders en het is natuurlijk niet overal op hetzelfde moment zomer.”
Annick Schramme, Pierre Van Damme en Sara Bervoets
Wat zijn de voorwaarden om in te schrijven?
Sara: “Voor sommige zomerscholen is voorkennis nodig, voor anderen niet. Inschrijvingsgelden variëren per programma, waarbij sommige programma’s ook een verschil maken tussen studenten en professionals.”
Hoe belangrijk is Antwerp Summer and Winter University voor UAntwerpen?
Sara: “We dragen zowel regionaal als internationaal bij aan de reputatie van UAntwerpen en bieden het kader om die unieke, korte programma’s te ontwikkelen met de vinger aan de maatschappelijke pols.”
Wat is voor jullie een leuke anekdote uit de voorbije vijftien jaar?
Pierre: “In het begin moesten we op de bereidwilligheid van sprekers rekenen. Nu is het omgekeerd. Er zijn een aantal sprekers die vragen of ze mogen komen lesgeven tijdens een zomerschool. Na vijftien jaar zitten we in een fase dat mensen zichzelf uitnodigen (lacht).”
Annick: “Ik vind het prachtig hoe de studenten opbloeien tijdens de bezoeken van de haute couture ateliers in Parijs. Daar kom je als individu normaal gezien nooit binnen. Zo’n exclusief bezoek is dan een unieke beleving.”
Sara: “In de voorbije winter, toen het zomer was in Johannesburg, hebben we daar onze eerste winterschool op locatie gedaan. Een hoogzwangere deelnemer is daar tijdens de winterschool bevallen. Haar baby hebben we dan ook meteen een deelnemingscertificaat van de winterschool gegeven (lacht).”
Alle praktische informatie en alle zomer- en winterscholen aan onze universiteit vind je op de website. Broed je zelf op een idee? Vind alle info om je aan te melden op de Pintra pagina.