Twaalf weken: zolang hebben de meeste kinderen hun vriendjes moeten missen. Hoe ervaarden zij de lockdown, het thuisonderwijs, het gebrek aan sociale contacten? Welke impact heeft de coronacrisis op hun jonge levens? Koen Pepermans licht toe, op basis van de resultaten uit de Grote Coronastudie.
Op maandag 8 juni openen de meeste scholen opnieuw hun deuren. Kleuters waren al welkom sinds 2 juni; kinderen uit het eerste, tweede en zesde leerjaar startten twee weekjes eerder.
In het ‘beste’ geval waren dat negen weken quarantaine, in het slechtste geval twaalf. Dat is bijzonder lang, en niet altijd even gemakkelijk te vatten voor jonge kinderen.
Kinderen krijgen een stem
In de Grote Coronastudie peilen onderzoekers al wekenlang naar de impact van COVID-19 op de levens en het mentaal welbevinden van de Belgen. Sinds duidelijk werd dat de coronacrisis ook enorm veel vergt van jonge kinderen (6-12 jaar), kregen ook zij in de studie een stem.
Een heikel punt in de hele lockdownperiode is het thuisonderwijs waarmee heel wat ouders en kinderen plots geconfronteerd werden. Het grootste obstakel voor het vlot begeleiden van huistaken was voor veel ouders het eigen (thuis)werk. De helft van de ouders kon daarom niet (10%) of maar soms (40%) hun kinderen voldoende bijstaan. Maar wat vonden de kinderen zelf van dat thuisonderwijs in quarantaine? Zij gaven aan vooral hun klasgenoten te missen, en zich moeilijk te kunnen concentreren.
Kusjes en knuffels
De grootste negatieve uitschieter voor kinderen was het niet kunnen spelen met vriend(inn)en. Dat gemis was groter bij kinderen die een tuin (82%) of een terras (76%) hebben, dan bij kinderen zonder tuin en terras (66%). Maar over het algemeen stelden de onderzoekers wel vast dat kinderen die kleiner wonen, zonder tuin of terras, de lockdown negatiever ervaarden.
Het aspect ‘ruimte’ heeft een duidelijk – negatief – effect. Kinderen die kleiner wonen, al dan niet zonder tuin of terras, geven vaker aan zich niet gelukkig te voelen. Ze rapporteren onder meer vaker ruzie en financiële problemen binnen het gezin.
In de studie konden deelnemertjes ook een boodschap voor een vriend(in) ingeven. “Ik mis jou veel en ik wil heel graag kusjes en knuffels geven. En ik wil dat jullie gezond blijven”, klonk het dan bijvoorbeeld.
Naast het missen van leeftijdsgenootjes steken ook andere zaken de kop op:
- Ongeveer de helft mist het kunnen uitvoeren van de hobby’s;
- Verveling wordt door 4 kinderen op 10 genoemd;
- 1 op 5 kinderen geeft aan problemen met slapen te hebben;
- 1 op 10 heeft geen energie of kan zich niet concentreren op schoolwerk;
- Ook 10% voelt zich (zeer) ongelukkig.
Niet alleen maar kommer en kwel
Over het algemeen geven kinderen aan zich al bij al toch nog vrij goed te voelen, en ervaren ze de coronacrisis niet alleen maar negatief.
- Het langer in bed blijven liggen (tot 40% bij de 12-jarigen) en ’s avonds later mogen opblijven (tot 45% bij de 11-jarigen) zijn voor veel kinderen de leukste aspecten aan de lockdown;
- In de hele leeftijdsgroep vindt meer dan 1 op 3 het ook fijn dat ze zich ’s morgens minder moeten haasten;
- De jongste kinderen vinden het ook fijn meer tijd te kunnen doorbrengen met de ouders (35% bij de 6-jarigen).
Corona wegtoveren
Maar toch: 7% geeft aan helemaal niets leuk te vinden aan de coronacrisis en lockdownperiode. Uit de open vragen in de enquête kwam bovendien duidelijk naar voren dat de coronacrisis sommige kinderen van heel nabij raakt met het verlies of zware ziekte van een naast familielid.
Uit de tips over hoe zij de crisis zouden aanpakken, waren heel wat kinderen van mening “dat we nog langer in ons kot moeten blijven”. Anderen wilden dan weer dat “alle scholen open moeten”… hun gebeden werden alvast verhoord. En tot slot willen sommigen “corona wegtoveren”. Bij dit laatste gevoel kunnen we ons allemaal wel aansluiten.