1 op 40 mensen wereldwijd hebben een ernstige leveraandoening die het gevolg is van diabetes of obesitas. Toch is het fenomeen nog relatief onbekend, waardoor medische hulp vaak te laat komt. Prof. Sven Francque en zijn team willen daar verandering in brengen: “Er zit een medicijn in de pijplijn.”
Bij leverproblemen denk je al snel aan alcoholmisbruik. Toch komt ontsteking van de lever ook vaak voor bij mensen met obesitas of diabetes: zo’n 2,5% van de wereldbevolking lijdt aan de aandoening ‘NASH’ (nonalcoholic steatohepatitis oftewel niet-alcoholische leververvetting en ontsteking).
“Als vet zich te veel opstapelt in de lever, kan dat leiden tot een chronische ontsteking en littekenvorming”, zegt prof. Francque, die de aandoening al vijftien jaar bestudeert. “Veel last heb je daar als patiënt in eerste instantie niet van. Je hebt hoogstens wat vage pijn in de leverstreek of je voelt je vermoeider.”
Snelle diagnose noodzakelijk
Maar de gevolgen op lange termijn zijn ernstig: door leverontsteking gaan de levercellen afsterven en kan de lever verschrompelen – dat heet levercirrose. Voor sommige patiënten zijn levertransplantatie of leverkanker dan niet veraf.
Daarom wil prof. Francque de ziekte meer op de kaart zetten. “Het is erg belangrijk dat de ziekte sneller opgemerkt wordt. Een snelle diagnose kan de schade beperken. Mensen met diabetes moeten regelmatig screenings ondergaan. Het zou een goede zaak zijn als daar ook een screening voor NASH wordt aan toegevoegd.” In overleg met patiëntenverenigingen maakten Francque en collega’s reeds een ‘patient guideline’. Daarin staat de belangrijkste wetenschappelijk gefundeerde informatie over de ziekte.
Kers op de taart
Een medicijn voor NASH bestaat nog niet. Maar er is hoop: een potentieel geneesmiddel, dat prof. Francque samen met zijn team mee ontwikkelde, gaat nu een derde, finale fase in. “In ons onderzoek vergeleken we zes maanden lang twee groepen patiënten die aan NASH lijden. De ene groep kreeg het geneesmiddel, de andere een placebo. Bij de groep die het medicijn kreeg, merkten we twee verbeteringen: ten eerste hadden ze minder last van ontstekingen, maar daarnaast werden de littekens die ze – als gevolg van die ontstekingen – op hun lever hadden, minder.”
Nog een voordeel: de bloedsuikerspiegel van de patiënten verbeterde wanneer ze het medicijn namen. Het onderzoek moet nu nog fase 3 doorlopen, maar de resultaten zijn veelbelovend. De resultaten van het onderzoek verschenen in het wetenschappelijke tijdschrift New England Journal of Medicine.
Dit bericht verscheen ook op 22 november 2021 ook op Het Laatste Nieuws.