Tekst: Maarten Van Kerckhoven
Referentie: Bijzondere Collecties | Academisch Erfgoed, AE-FLW/S-HISTO-020
Deze historische wandplaat komt uit de collectie Academisch Erfgoed van de Universiteitsbibliotheek. De landkaart – getiteld Das Zeitalter der Entdeckungen – geeft de verschillende routes weer die de Europese ontdekkingsreizigers bevoeren in ’tijdperk der ontdekkingen’. Deze wandplaat was nog in gebruik in klaslokalen tot op het einde van de 20ste eeuw.
Je vraagt je misschien af wat een Duitstalige landkaart op een Vlaamse universiteit uitspookt. Naar het schijnt was Duitsland een van de belangrijkste producenten van didactische wandplaten in Europa. Aangezien de universiteit het beste voor zijn studenten wil, kocht ze vele jaren geleden deze wandplaat aan.
In een tijd waar het projecteren van dia’s niet mogelijk was, moest men uiteraard andere methoden gebruiken om op een visuele manier te onderwijzen. Men maakte toen bijvoorbeeld gebruik van didactische wandplaten, zoals de deze.
Het leren door middel van visuele prikkels is niets nieuws. Al sinds mensenheugenis bekommerde men zich er al over hoe we het beste konden leren. Zo stelde Aristoteles in de 4de eeuw (CE): ‘Er is niets in het verstand wat niet eerst in de zintuigen was.’ Met andere woorden: alle kennis begint met zintuiglijke waarnemingen. Bijvoorbeeld in de middeleeuwen – waar de meeste kerkgangers ongeletterd waren – slaagde de clerus er toch in de gelovigen het evangelie aan te leren door middel van glasramen, schilderijen en beeldhouwwerken in de kerk. De latere introductie van de drukpers zorgde eveneens voor een explosie in de productie van didactisch beeldmateriaal. Van kunstwerken die Bijbelse verhalen weergaven in kerkinterieurs tot hedendaagse PowerPoint-slides: de kracht van het waarnemen is niet te ontkennen.