1923-2000
Opleiding
Robert Raoul Jean Clara werd geboren te Burcht op 26 juli 1923 bleek al op de lagere school een leerknobbel te hebben en dus stuurden zijn ouders, vader Raoul en moeder Julia Rabaey hem voor zijn middelbare studies naar het Koninklijk Atheneum in Antwerpen. Na de Grieks-Latijnse humaniora behaalde hij in 1949 het diploma van doctor in de genees-, heel- en verloskunde aan de Rijksuniversiteit te Gent. Van 1949 tot 1953 werkte hij als voltijds assistent bij professor dr. C. Hooft (1910-1980), dienst voor kindergeneeskunde, waar hij zich specialiseerde in de pediatrie. Tijdens deze specialisatie volbracht hij tijdens drie maanden studieverblijven aan de universiteit van Heidelberg en die van Göttingen.
Van 1953 tot 1973 was hij diensthoofd in het Mariagasthuis in Berchem, thans woonzorgcentrum. Bij de oprichting van de Universitaire Instelling Antwerpen (UIA) in 1972 werd hij benoemd als hoogleraar pediatrie. Tegelijkertijd werd hij adjunct-diensthoofd kinderziekten van het Antwerpse kinderziekenhuis Good-Engels. Van 1976 tot 1988 was hij hier diensthoofd. In 1981 benoemde hij dr. Micheline Van Caillie-Bertrand (1946-2006) tot seniorstaflid van de afdeling gastro-enterologie. Zij behaalde op 26 april 1985 haar doctoraat in de geneeskunde aan het Erasmus Kinderziekenhuis te Rotterdam. Het onderwerp ging over het belang van sporen mineralen in de pediatrie. In de beoordelingsjury zaten o.a. R. Clara en ondergetekende.
Rector Clara
Hij werd verkozen tot rector van de UIA in 1979. Hij voltooide twee mandaten (1979-1983). In zijn laatste rede op 26 september 1983 ter gelegenheid van de opening van het academisch jaar 1983-1984 ging hij uitvoerig in op de rol van de geneesheer in de maatschappij. Hij ging op emeritaat in 1988.Toch werd hij aangezocht om voor de periode 1988-1992 voorzitter te worden van het Gemeenschappelijk Bureau (GBUA) van de Universiteit Antwerpen, dat door het plan-Kinsbergen II opgericht was in 1975 en dat tot doel had te werken aan de oprichting van een volledige universiteit in Antwerpen.
Sociaal bewogen kinderarts en vredesactivist
Clara was een sociaal bewogen arts. Geneeskunde was voor hem geen beroep maar een roeping. Zeer belangrijk was zijn rol in het onderzoek naar kindermishandeling en incest. Hij was in 1979 de oprichter van het eerste Belgische Vertrouwenscentrum voor Kindermishandeling, dat opgericht werd in Antwerpen en dat nog steeds bestaat. Het centrum is nu gesitueerd aan het Prof. Claraplein, 1, (vroeger Albert Grisartstraat 21) in Antwerpen. Hij was ook voorzitter van het Medisch Onderzoeksteam dat in 1983 opgericht werd om de loodvergiftiging, vooral van kinderen, in Hoboken te onderzoeken. Ondergetekende was lid van dit team. Clara specialiseerde zich grondig in dit onderwerp en had de volledige literatuur over dit onderwerp gelezen.
Zijn specifieke vakgebied hield verband met de stofwisselingsziekten en de immunologie bij premature zuigelingen. Hij publiceerde in totaal 172 publicaties. Verder werkte hij o.a. mee aan de verbetering van de artsenopleiding en de reorganisatie van de ziekenhuisgeneeskunde. Hij nam deel aan de ethische discussies rond abortus en euthanasie. In 1992 was hij stichtend lid van de vereniging voor Palliatieve Hulpverlening Antwerpen (PHA). In 1999 nam hij hier wegens gezondheidsproblemen ontslag. Ook moet vermeld worden dat Clara ondervoorzitter was van het Martin Buber Instituut voor de studie van het Jodendom. Dit was wellicht het gevolg van het feit, dat hij tijdens zijn studie in de oorlogstijd veel Joodse vrienden verloren had. Dit Instituut bestaat vandaag nog in de Universiteit Antwerpen. Hij was ook geïnteresseerd in de geschiedenis van de geneeskunde. In 1992 werd de oprichting van het Instituut voor de Geschiedenis van de Geneeskunde opgericht samen met professor Robrecht (Bob) van Hee in de kelders van het Rockoxhuis.
Als vrijzinnig academicus ging hij geen uitdaging uit de weg. Als eerste Vlaamse rector verzette hij zich in de jaren tachtig tegen de kruisraketten die de regering-Martens in België wilde plaatsen. Hij vond het een krankzinnige verspilling van de schaarse middelen waarover de wereld beschikt. Met dat geld konden vele ziekten zoals malaria uitgeroeid worden.
Familieman Clara
Hij huwde in 1951 Elsa (genoemd Els) Wittocx (1925-2020) met wie hij twee dochters heeft: Kristine (1955) en Anne (1954) en is opa van twee kleinkinderen: Lotte en Céline Vanfraechem, dochters van Kristine. Zijn grootste hobby was zeilen, zoals zijn tochten op het Zeeuwse Veerse meer. Hij las ook graag, verdiepte zich in de geschiedenis en beluisterde en ontdekte de klassieke muziek. Het dient vermeld te worden dat Rob Clara een uitgesproken familieman was die al zijn vrije tijd besteedde aan zijn familie.
In 2005 werd in Burcht, deelgemeente van Zwijndrecht, een straat genoemd naar de verdienstelijke dorpsgenoot de Robert Clarastraat, slechts een paar stappen verwijderd van de plaats waar het ouderlijk huis zich bevond. Ook in Antwerpen werd een plein naar hem genoemd, vlak bij het voormalige kinderziekenhuis Good-Engels-, het Professor Claraplein.
In januari 2023 heeft de Heemkundige Kring Zwijndrecht-Burcht een mooi artikel gepubliceerd, prachtig geïllustreerd met tal van originele foto’s, dat terug te vinden is op het internet. Clara noemde zichzelf ‘het boerke van het Waasland’.
Hij overleed te Edegem op 19 augustus 2000.
em. prof. dr. Hendrik Deelstra, FFBD, UAntwerpen
28 april 2024