1939-2014
Daniël Van Den Bulcke was emeritus hoogleraar internationaal ondernemen (IO) die van 1985 tot 2004 verbonden was aan de Universiteit Antwerpen. Ook na zijn emeritaat in 2004 doceerde hij verder aan de Antwerp Management School.
Opleiding tot expert in internationaal ondernemen
Professor Van Den Bulcke, Danny voor de vrienden, was een pionier op het gebied van het IO-onderzoek en -onderwijs in Europa, die tijdens zijn loopbaan in niet minder dan tien Belgische instellingen en universiteiten doceerde, waaronder de universiteiten van Leuven, Gent, Hasselt, Brussel en Antwerpen. Aan de Universiteit Antwerpen doceerde hij aan het Instituut voor Ontwikkelingsbeleid (IOB), waar hij sinds 1982 aangesteld was, evenals aan de faculteit Toegepaste Economische Wetenschappen, het Institute of Transport and Maritime Management (ITMMA) en de Antwerp Management School (AMS). Ook was hij gasthoogleraar aan verschillende Nederlandse universiteiten en zette hij onderzoek en onderwijsprogramma’s inzake IO op in China, India, Indonesië, Macau en Polen, en met ondergetekende, tevens in Laos, de Filipijnen, Thailand en Vietnam. Veel van zijn studenten uit deze landen bleven verder met hem in contact. In september 2000 ontving hij de Sanqin Prize van de provincie Shaanxi, en de Friendship Award van de Chinese regering voor zijn bijdrage aan de economische ontwikkeling van China.
Professor Van Den Bulcke werd op 4 februari 1939 in Merelbeke geboren. Nadat hij in 1961 zijn licentiaatsdiploma in de economische wetenschappen aan de Rijksuniversiteit Gent had behaald, werd hij laureaat van de Prijs van de Belgische Minister voor Buitenlandse Handel met een beurs voor een verblijf van zes maanden in Canada. Zijn licentiaatsverhandeling over mededinging in de Europese Economische Gemeenschap had intussen de prijs van de Internationale Handelsbeurs van Vlaanderen ontvangen. Tijdens het academiejaar 1965-1966 verbleef Van Den Bulcke opnieuw in Canada met een beurs van de National Research Council Canada voor onderzoek aan de Universiteit van Toronto, waar hij afstudeerde als Master of Arts in Economics. In 1974 behaalde hij aan de Rijksuniversiteit Gent het doctoraat in de economische wetenschappen op het proefschrift ’De multinationale onderneming: de problematiek van de multinationale ondernemingen voor de industriële onthaallanden in het algemeen en voor België in het bijzonder typologisch benaderd’. In hetzelfde jaar werd hij aangesteld tot docent aan de Universiteit Limburg (vandaag Universiteit Hasselt), waar hij tevens directeur werd van het Economische Hogeschool Limburg Onderzoek Centrum (LEHOC).
Loopbaan
In 1982 werd Van Den Bulcke benoemd tot gewoon hoogleraar aan het College voor Ontwikkelingslanden van het RUCA (vandaag het IOB van de Universiteit Antwerpen). Door zijn expertise in internationaal ondernemen beoogde hij in het onderwijs en het onderzoek van het College enige accentverschuiving tot stand te brengen. In de noodzaak hiervan was hij des te meer overtuigd geworden door de contacten in het kader van de VLIR-projecten die hij vanaf 1992 met ondergetekende opzette in de zogenaamde ’opkomende nieuwe tijgers’ van Zuidoost-Azië (achtereenvolgens in de Filipijnen, Thailand, Vietnam, Cambodja en Laos). Daarom richtte hij in 1993 en 1994 samen met mij en enkele collega’s van de Faculteit TEW van het RUCA en de UFSIA, CIMDA (Centre for International Management and Development Antwerp) en CAS (Centre for ASEAN Studies) op. In 1996 werd Van Den Bulcke voorzitter van het College voor Ontwikkelingslanden, dat op zijn aandringen tot Institute of Development Policy and Management – een significante naamsverandering – was omgevormd. In hetzelfde jaar startte hij er met het masterprogramma Global Management and Development. De accentverschuiving in onderzoek en onderwijs van de ontwikkelingslanden in Afrika en Latijns-Amerika naar Azië, werd dikwijls op hevig tandengeknars onthaald. Het was dan ook niet verwonderlijk dat wanneer in 2001 het voorzittersmandaat van Van Den Bulcke eindigde, deze verschuiving langzaam maar zeker ongedaan werd gemaakt.
Tijdens zijn loopbaan schreef Van Den Bulcke vele academische boeken en artikels. Dikwijls was hij een van de eersten die opkomende kwesties op het gebied van het IO herkende en ze aankaartte of onderzocht in zijn publicaties, tevens in de vele rapporten, waarvan hij auteur of co-auteur was, in opdracht van de Verenigde Naties, het European Centre for the Study and Information on Multinationals, de Internationale Arbeidsorganisatie en het Belgische Ministerie voor Economische Zaken. Daarnaast vervulde hij ook vele administratieve functies. Tussen 1988 en 2003 was hij onder meer lid van de Raad van Beheer van het RUCA en het Gemeenschappelijk Bureau Universiteit Antwerpen (GBUA). Bij zijn emeritaat ontving Danny een liber amicorum, onder het redacteurschap van Filip De Beule en mezelf. Dit boek, dat uitgegeven was bij Palgrave Macmillan en dat bijdragen bevatte van verschillende wetenschappelijke autoriteiten, kreeg de voor zijn jarenlang onderzoek sprekende titel ’Transnational Corporations and Economic Development. From Internationalization to Globalization’.
De internationale academische contacten van Danny waren fenomenaal, onder meer door zijn vele gastprofessoraten in het buitenland en het lidmaatschap sinds het einde van de jaren 1970 van de European International Business Academy (EIBA) en van de Academy of International Business (AIB). Van 2002 tot 2009 was hij overigens voorzitter van de EIBA. Tussen 1987 en 2000 was hij tevens ’chapter chair’ voor West-Europa van de AIB en als vicepresident van AIB zorgde hij ervoor dat ook India kon toetreden. Voor EIBA, evenals voor het European Institute for Advanced Studies in Management (EIASM) organiseerde hij tussen 1987 en 2004 ’doctoral tutorials’. Zowel de EIBA als de AIB hebben zijn bijdrage gehonoreerd door hem tot fellow te verkiezen. In 2017 werd het EIBA Doctoral Symposium officieel het Danny Van Den Bulcke Doctoral Symposium in International Business.
Van 1988 tot 1993 was prof. Van Den Bulcke wetenschappelijk directeur van het Intercollegiate Centre of Management Science (ICM), dat doctoraatsbeurzen verleende aan beloftevolle Belgische studenten. Zowel in België als in het buitenland begeleidde hij overigens tal van doctoraatsstudenten, hetzij als promotor, hetzij als lid van de doctoraatscommissie. Onder de buitenlandse doctoraatsstudenten bevonden er zich onder meer uit China, Australië, Vietnam, Cambodja, Madagascar …
Begenadigd fotograaf en grappenmaker
Tijdens zijn vele buitenlandse reizen maakte Danny steevast prachtige foto’s, waarvan er een, die hij in Manilla in stilte van mij nam, op het nachtkastje van mijn echtgenote belandde. Steeds grappig en vol dubbele bodems placht hij te zeggen dat ’zijn foto’ daar stond, wat de onwetende toehoorders natuurlijk even, tenminste tot ik de situatie corrigeerde, op een verkeerd been zette. De vele herinneringen en anecdotes van zijn vrienden en collega’s tijdens zijn reizen werden, voorzien van illustratieve foto’s, door zijn vroegere wetenschappelijke medewerker Filip De Beule gebundeld in ’Itinerarium Amicorum Daniël Van Den Bulcke. Experiences shared with a globetrotting ‘International Business’ Professor from Belgium’, dat hem bij zijn zeventigste verjaardag werd aangeboden.
Professor Van Den Bulcke overleed na een korte ziekte op 8 januari 2014. Hij liet een echtgenote, twee dochters en vijf kleinkinderen achter.
em. prof. dr. Ludo Cuyvers, FBE UAntwerpen
1 april 2024