1947-2019
Voorgeschiedenis en opleiding
Ben is geboren op 18 februari 1947 in Mortsel waar hij opgroeide in een warm nest. Voorheen verloor zijn vader bij de bombardementen op Mortsel zijn eerste vrouw en zoon.
Na het lager onderwijs aldaar schakelde Ben over naar het Sint-Jan Berchmanscollege op de Meir en volgde wat toen de moderne humaniora, wetenschappelijke A genoemd werd. Hij schreef zich vervolgens in aan het RUCA en behoorde tot de allereerste lichting studenten die in 1965-1966 startte in de faculteit wetenschappen-scheikunde. Daar leerde ik Ben kennen als ’de grootste’ in lengte van zijn jaar. Later heb ik ervaren dat hij op vele gebieden de grootste was.
Omdat de opleiding hier tot de kandidaturen beperkt was, ging Ben naar de toenmalige RUG om er de licenties af te werken. Maar nadien keerde hij terug naar het RUCA, naar het Labo voor Anorganische Scheikunde bij Prof M. Herman. Naderhand werd ikzelf verantwoordelijk voor dit labo, waar Ben de volgende jaren van zijn loopbaan werkte. Wij waren dus vele jaren nabije collega’s.
Aangezien het kader van het RUCA toen volzet was met relatief jonge docenten en hoogleraren kende Ben een geleidelijke, trapsgewijze bevordering. Hij doorliep het allemaal: van assistent naar eerstaanwezend assistent na zijn doctoraat, werkleider na zijn aggregaat hoger onderwijs, geassocieerd docent aan de leerstoel, docent, hoofddocent, hoogleraar en gewoon hoogleraar.
Wetenschappelijk werk
Ben was op verschillende gebieden uitzonderlijk. Zijn werkkracht samen met de interesse voor zijn vak beheersten zijn leven, in die mate ook dat hij de meer groepsgerichte activiteiten die op het labo georganiseerd werden (nu noemt men dat ’teambuilding’) links liet liggen. Hij had daar geen tijd voor, maar zijn werk was ook wel zijn hobby, om het gemeenzaam te zeggen.
Ben maakte zoals alle collega’s van zijn tijdsgewricht een wetenschappelijke aardverschuiving mee: van het computerloze tijdperk over de periode van de ponskaarttoestellen heen, werd hij een geestdriftig en gedreven gebruiker van de mogelijkheden van computers. Computerberekeningen van de moleculaire dynamiek en structuur werden over de jaren steeds belangrijker om inzicht te krijgen in zijn experimentele resultaten. Door de snel stijgende rekenkracht van computers, werd kwantumchemische modellering daarbij zijn uitgangspunt.
Maar Ben was allereerst een spectroscopist. Zo bestudeerde hij interacties tussen moleculen in alle golflengtegebieden van het infraroodspectrum met daaraan verwant raman- en microgolfspectroscopie. Hij bezat een bijzondere expertise op het vlak van vloeibare edelgasspectroscopie en hij onderzocht de moleculaire dynamiek bij zeer lage temperaturen (cryo-spectroscopie).
In zijn synthetisch werk maakte Ben gebruik van vacuüminstallaties die hij zelf ontworpen had. Hij was dan ook een regelmatig bezoeker bij de glasblazer en ander technisch personeel om zijn ontwerpen naar de realiteit om te zetten. De gekochte apparatuur was ook niet steeds van de beste kwaliteit. Ik herinner mij zeer goed dat Ben van een aangekocht infraroodapparaat met een nogal bedenkelijke efficiëntie voor het verre infraroodgebied, een zeer degelijk toestel maakte. Hij alleen kon dat.
Zijn opvattingen over wetenschappelijk onderzoek lagen dan ook verder dan het gewone. Ben was steeds gericht op originaliteit en hogere standaarden, waardoor hij in goede tijdschriften met internationale reputatie publiceerde. Ook het aantal publicaties getuigt van zijn inspiratie en inzet.
Ingebed in zijn wetenschappelijk onderzoek begeleidde Ben diverse licentiaats/master- en doctoraatstudenten.
Behalve bij personen in zijn directe werkomgeving vond Ben tevens uitmuntende collega’s binnen en buiten Europa, in wier labo’s hij zijn kennis kon verruimen en met wie hij tot een wederzijds bevruchtende samenwerking kwam.
Onderwijs
Naast de wetenschappelijke arbeid heeft Ben steeds zeer graag les gegeven. Hij was een onderwijzer in hart en nieren. In het overbrengen van wetenschappelijke inzichten in zijn lessen investeerde hij wekelijks verschillende uren ter voorbereiding.
Dit werd blijkbaar ook door de studenten van zijn vak geapprecieerd, zoals blijkt uit commentaren in het vroegere Schei–trechtertje’ (= blaadje van studenten scheikunde) en een Gobelijn voor Beste Professor van het academiejaar 2006-2007. Hij was hier best trots op.
Ben ging officieel met pensioen in oktober 2012. Aan de studenten van de opleiding chemie bleef hij echter nog twee jaar als vrijwilliger lesgeven over thermodynamica en de hoofdwetten, die hem steeds begeesterd en geprikkeld hebben.
Ik wil er nog aan toevoegen dat de focus van Bens sociale leven in zijn gezin lag: zijn vrouw Ingrid die hij leerde kennen in zijn tweede licentiejaar in Gent, en zijn zonen Jan en Pieter.
Ben overleed in Opwijk op 14 september 2019.
em. prof. dr. Herman Desseyn, FWET, UAntwerpen
juni 2025