1963-2013
Talentvolle cardiologe
Viviane Conraads werd geboren op 16 juli 1963 te Hermalle-sous-Argentau en behaalde haar artsendiploma in 1988 met magna cum laude aan de Universiteit Antwerpen, België. Al tijdens haar opleiding tot internist en cardioloog verbaasde ze haar mentoren met haar uitzonderlijke klinische talenten. Als jong staflid op de afdeling cardiologie van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen ontwikkelde ze een bijzondere interesse in hartfalen. Haar opmerkelijke klinische vaardigheden en de grote empathie en toewijding die ze toonde in de zorg voor haar patiënten waren doorslaggevend voor de succesvolle opstart van een nieuw harttransplantatieprogramma in dit ziekenhuis.
Gedreven door haar interesse in chronisch hartfalen begon ze aan een promotieonderzoek naar de rol van inflammatie bij chronisch hartfalen. Tegelijkertijd bouwde ze in een gespecialiseerde multidisciplinairee hartfalenkliniek uit. Na het pensioen van professor Dirk L. Brutsaert werd ze benoemd tot coördinator van de afdeling hartfalen en hartrevalidatie, en tot professor in de geneeskunde en cardiologie aan de Universiteit Antwerpen. In deze functie breidde ze haar onderzoeksactiviteiten verder uit, met een focus op hartfalen en de perifere aspecten ervan (endotheelstoornissen, afwijkingen in skeletspieren), en het modulerende effect van fysieke training op deze stoornissen.
Als haar allereerste doctoraatsstudent – een privilege dat voor mij begon in 2006 – kan ik zeggen dat zij een van die zeldzame mensen was die niets minder dan het allerbeste nastreven. Veeleisend en onverzettelijk op momenten, begreep ze als geen ander dat ‘leadership by example’ en loyaliteit ten opzichte van de medewerkers tot de grootste motivators behoren voor jonge klinische onderzoekers. Al snel volgden acht doctoraatsstudenten haar voorbeeld.
Internationale waardering
Haar kritische geest en charismatische persoonlijkheid maakten haar snel tot een bekende en gerespecteerde speler in het internationale veld van hartfalen en hartrevalidatie. Dat blijkt onder andere uit haar rol als coördinator van het congresprogramma van het jaarlijkse ESC-Preventieve Cardiologie-congres en haar betrokkenheid bij tal van klinische interventiestudies. Haar praktische, klinisch gedreven aanpak was zonder twijfel van grote waarde voor de vele stuurgroepen waarin ze zetelde.
Op het hoogtepunt van haar carrière gebruikte ze haar natuurlijke gevoel voor talent om een klein maar actief onderzoeksteam samen te stellen, dat ze aanstuurde met een eigenzinnige maar doeltreffende mix van durf, zelfkritiek en doorzettingsvermogen. Haar ‘team’ blijft haar diep dankbaar, omdat ze ons leerde dat succes een reis is, geen bestemming. In korte tijd groeide het Laboratorium voor Cellulaire en Moleculaire Cardiologie van onze afdeling uit tot een volwaardig onderzoekscentrum dat belangrijke bijdragen leverde aan het ontrafelen van verschillende sleutelmechanismen van perifere afwijkingen bij hartfalen.
Professionele nalatenschap – de Viviane Conraads Award
Op donderdag 12 december 2013 – een koude maar heldere dag – is Viviane Conraads in Gent overleden, na een moedige maar ongelijke strijd tegen kanker. Hoewel ze al meer dan een jaar ziek was, bleef ze tot op het allerlaatste moment een van de dingen doen die ze het liefste deed: haar collega’s en studenten inspireren en motiveren om het beste van zichzelf te geven. Halverwege haar carrière werd ze weggerukt, wat een immense leegte achterliet, maar tegelijk ook een professionele nalatenschap die herinnerd zal worden en – belangrijker nog – zal worden voortgezet door velen.
Als erkenning voor haar uitzonderlijke bijdrage aan het domein van hartfalenonderzoek werd in 2015 de internationale Viviane Conraads Achievement Award in het leven geroepen, welke jaarlijkse wordt toegekend, alsook een nationale Viviane Conraads-Prijs die tweejaarlijks wordt toegekend. Beide onderscheidingen worden toegekend aan jonge onderzoekers die zich onderscheiden in het cardiovasculaire veld op internationaal niveau, en weerspiegelen de waarden die Viviane zelf belichaamde: klinisch inzicht, wetenschappelijke excellentie en warm mentorschap.
Naast het grote professionele verlies zullen we haar genereuze en warme persoonlijkheid missen. Ze wist velen van ons – zowel clinici als onderzoekers – te inspireren en ons de vaardigheden en het voorbeeld om naar te streven mee te geven.
prof. dr. Emeline Van Craenenbroeck, FGGW, UAntwerpen
2 juli 2025