1945-2022
Studies
Patrick Collard werd geboren in Enghien/Edingen op 1 januari 1945 en overleed op 8 december 2022. Zijn lagere school liep hij in Duitsland, waar zijn vader beroepsmilitair was. Zijn humaniora deed hij in het Atheneum van Koekelberg. Hij sprak vloeiend de drie landstalen. In 1964 startte hij de studie Romaanse Filologie aan de universiteit van Gent. Hij behaalde het diploma van licentiaat in de Romaanse Filologie in 1968. Hij bleef verbonden als assistent aan de Universiteit Gent.
Academische carrière
In 1977 behaalde hij het doctoraat in de Spaanse literatuur met als promotor Paul Remy. Dat leidde tot zijn eerste monografie, Ramón J. Sender en los años 1930-1936: sus ideas sobre la relación entre literatura y sociedad. Na zijn promotie bleef hij werken aan de Universiteit van Gent als werkleider en bouwde daar in samenwerking met professor Jacques de Bruyne het hispanisme uit. Eerst was zijn onderzoek vooral gericht op de literatuur van Spanje, maar geleidelijk aan werd hij meer en meer gefascineerd door Latijns-Amerika. Hij combineerde zijn functie aan de Universiteit van Gent met opdrachten als docent aan hogescholen voor Vertalers en Tolken (eerst in Mons en later Gent) en als docent aan de Vrije Universiteit Brussel tot 1992. Van 1992 tot 1997 was hij hoofddocent aan de Universitaire Instelling Antwerpen. In 1997 werd hij hoogleraar aan de Universiteit van Gent, en in 2004 gewoon hoogleraar tot zijn emeritaat in 2009. Hij heeft een centrale rol gespeeld in het uitbouwen van de opleiding Spaans als een autonome richting.
Onderzoek
In zijn talrijke publicaties en lezingen over auteurs zoals de Argentijn Jorge Luis Borges, de Cubaan Alejo Carpentier of de Colombiaan Álvaro Mutis, stond de historische component vaak centraal. Een FWO-onderzoeksproject (2001-2004) over geschiedenis en fictie werd gerealiseerd in nauwe samenwerking met zijn opvolgster aan de Universiteit Antwerpen, Rita De Maeseneer. Patrick Collard was in staat om verschillende onderzoeksdomeinen op een harmonieuze manier te verbinden, stond open voor nieuwe onderzoekslijnen zoals ‘food studies’ in literatuur (een ander onderzoeksproject, 2006-2009, dat ook samen met Rita De Maeseneer succesvol werd uitgewerkt). Hij kon zowel het gespecialiseerde publiek als het grotere publiek boeien met zijn interessante verhalen. Hij was een uitstekend lesgever die de studenten begeesterde en ze aanzette om scripties over Latijns-Amerikaanse literatuur te maken. In zijn begeleiding van doctorandi had hij niet alleen oog voor de intellectuele component, maar ook voor de persoonlijke en professionele ontplooiing. Veel van de onderzoekers die bij hem gepromoveerd zijn, hebben hun academische loopbaan kunnen verderzetten: Rita De Maeseneer aan Universiteit Antwerpen, Elena Houvenaghel aan de Universiteit Gent en Utrecht, Ilse Logie aan de Universiteit Gent, Dagmar Vandebosch aan de KU Leuven.
Uitstraling
Hij werd vaak als gastpreker uitgenodigd in het buitenland, vooral in Spanje en Frankrijk. Hij was in België de drijvende kracht achter ontelbare events, zoals de colloquia van Aleph, organisatie van specialisten in Latijns-Amerikaanse literatuur, of de Asociación de hispanistas del Benelux die het hispanisme internationaal op de kaart zetten. Hij had een centrale rol in het comité van het tijdschrift Foro hispánico en de boekenreeks over Spaanstalige literatuur van Rodopi (Amsterdam). Hij bracht gerenommeerde buitenlandse specialisten in het vakgebied naar België en beroemde schrijvers zoals de Mexicaan Carlos Fuentes, die door zijn toedoen een doctoraat honoris causa kreeg aan de Universiteit Gent.
Erkenning
Tijdens zijn Antwerpse periode had hij een centrale rol in de herdenking van de 500ste verjaardag van de ontdekking van Amerika (1992). In 2000 werd hij door de Spaanse Ambassade gelauwerd voor zijn inzet voor de Spaanstalige cultuur in het buitenland met de prestigieuze titel van de ‘Encomienda de la Orden de Isabel la Católica’. Het Belgisch hispanisme is niet meer hetzelfde zonder Patrick Collard, die met zijn humor, zijn enorme belezenheid, zijn diplomatie en grote empathie voor alle collega’s en studenten een onuitwisbare stempel heeft gedrukt op generaties studenten en collega’s hispanisten.
em. prof. dr. Rita De Maeseneer, FLW, UAntwerpen
20 november 2024