1942-2008
Van student, bijzonder geboeid door Staatsrecht, tot hoogleraar Staatsrecht
Karel Rimanque werd geboren te Antwerpen op 13 juli 1942. Hij volgde de klassieke Latijn-Griekse humaniora aan het Onze-Lieve-Vrouwecollege in Antwerpen en studeerde Rechten aan de Alma Mater in Leuven, waar hij tijdens zijn studentenjaren ook actief was in de kernredactie van het weekblad Universitas. In Leuven was Rimanque zeer geboeid door de colleges staatsrecht van de dan nog jonge professor Jan De Meyer. In 1964 studeerde hij af als doctor in de Rechten, met grote onderscheiding. Hij werd aangesteld als navorser bij het toen nog Nationale Fonds voor Wetenschappelijk onderzoek en nam zijn mandaat op in de Rechtsfaculteit van de KU Leuven, waar hij in 1981 het diploma voor geaggregeerde voor het hoger onderwijs in de rechten behaalde, met een proefschrift over de Levensbeschouwelijke opvoeding van de minderjarige – Publiekrechtelijke en privaatrechtelijke beginselen. Inmiddels was hij reeds in 1969 aangesteld als docent aan de Universitaire Faculteiten Sint-Ignatius te Antwerpen, waar hij o.m. de vakken Inleiding tot het publiekrecht in de faculteit PSW en Juridische Duitse teksten in de Rechtsfaculteit doceerde. In 1972 werd Rimanque hoogleraar in het Staatsrecht in de pas opgerichte Universitaire Instelling Antwerpen.
Het Staatsrecht origineel benaderd en inzichtelijk gemaakt
Gedurende veertig jaar heeft hij met brio het staatsrecht beoefend. De rechten en vrijheden waren zijn geliefkoosd terrein. Reeds in zijn doctoraal proefschrift stonden ze centraal. In de loop van de jaren schreef hij over bijna elk van de mensenrechten één of meer bijdragen. Als vanzelfsprekend werd hij in 1993 de eerste hoofdredacteur van het – inmiddels ter ziele gegane – Mensenrechten. Jaarboek van het Interuniversitair Centrum Mensenrechten. Het is ongetwijfeld een verdienste van Karel Rimanque dat hij generaties studenten en ook praktijkjuristen vertrouwd maakte met de rechtspraak die steeds overvloediger begon te vloeien uit de Straatsburgse bron.
Ook in het meer klassieke staatsrecht heeft Rimanque ten volle zijn sporen verdiend. In zijn oeuvre kan men twee rode draden ontwaren. Door steeds weer een origineel perspectief te kiezen, een speciale encadrering te gebruiken, voor een nieuwe belichting te zorgen –Rimanque was overigens een verdienstelijk amateurfotograaf die zijn foto’s enkele malen ook tentoonstelde – slaagde Karel Rimanque erin ook de klassieke thema’s van het staatsrecht op een originele wijze te behandelen. Hij deed dat daarenboven steeds met de bezorgdheid om het almaar complexere staatsbestel inzichtelijk te maken. Dat komt bv. tot uiting in zijn boek van 1990 De regel is niet steeds recht, waarin hij de praktijkjurist bij de hand neemt door het ’labyrinth van rechtsnormen’ en ook in zijn in 1999 gepubliceerde De Grondwet, toegelicht, gewikt en gewogen, waarmee hij beoogde “een ruim publiek aan te sporen de Grondwet te lezen en te begrijpen”.
Zijn publicaties
Ook de omvorming van de unitaire Staat tot een federale Staat met gemeenschappen en gewesten stond in Rimanques oeuvre centraal. Zijn biblografie deint mee met de golven van de opeenvolgende fasen in de staatshervorming. De meer technische bijdragen wisselen af met duidende beschouwingen. Ook als expert was hij voortdurend aanwezig op het terrein.
Ten dienste van de samenleving en van de voormalige Universitaire Instelling Antwerpen (UIA) en haar Rechtsfaculteit in het bijzonder
Rimanque stelde zijn kennis eveneens ter beschikking van de samenleving o.m. in de Vlaamse Geschillenraad voor Radio en Televisie (van 1989 tot 2005) en in de Kamer voor onpartijdigheid en bescherming van minderjarigen van de Vlaamse regulator voor de media.
Ook en vooral in de eigen faculteit en universiteit nam hij zijn verantwoordelijkheid op, onder meer als departementsvoorzitter (1987-1989). Tijdens de huldeviering ter gelegenheid van zijn emeritaat op 14 december 2007 boden zijn elf doctores hem het boek De Grondwet in groothoekperspectief. Liber amicorum discipulorumque Karel Rimanque aan. Minder dan een jaar later, op 20 juni 2008 overleed hij op 65-jarige leeftijd. Zijn faculteit blijft hem gedenken door de ontmoetingsplaats voor professoren naar hem te noemen.
em. prof. dr. Jan Velaers & prof. dr. Bruno Peeters, FRECHT, UAntwerpen
10 juli 2024