1936-2007
Em. prof. dr. Paul Vermeire werd geboren te Vorst op 3 januari 1936. Hij bracht zijn jeugd door in Brugge vooraleer de studie geneeskunde aan te vatten aan de toenmalige Rijksuniversiteit Gent (RUG), die hij succesvol afsloot in 1962.
Opleiding interne geneeskunde
Hij specialiseerde zich in de interne geneeskunde met een aansluitend BAE Fellowship aan het Cardiovascular Research Instituut in San Francisco, geleid door J. Comroe. De inzichten die hij daar verwierf hebben zijn ogen geopend voor het wetenschappelijk onderzoek en hebben zijn latere denken sterk beïnvloed. Hij leerde er ook zijn echtgenote Nicole Duclos kennen.
Aansluitend werd hij vanaf 1967 eerstaanwezend assistent in de Dienst Inwendige Ziekten van het UZ Gent, verantwoordelijk voor de afdeling intensieve zorgen en coördinator van de spoedopnamedienst. Hij was in deze functie ook lid van de Nationale commissie Dringende Geneeskundige Hulpverlening. Voor zijn academische opdracht was hij achtereenvolgens lector en later werkleider aan de RUG.
In oktober 1973 werd hij tot docent benoemd aan de pas opgerichte Universitaire Instelling Antwerpen (UIA) met als leeropdracht de cursus longziekten. Zijn klinische activiteit als longarts startte in het Sint- Vincentiusziekenhuis in Antwerpen als afdelingshoofd pneumologie. Daarnaast was hij ook consulent in het AZ Middelheim. Hij verhuisde van Gent naar Aartselaar en integreerde zich snel in de Antwerpse professionele en culturele wereld, samen met zijn echtgenote en hun twee kinderen.
Grondlegger pneumologie aan de Universiteit Antwerpen
In 1980 werd hij het eerste diensthoofd pneumologie in het toen nog Academisch Ziekenhuis Antwerpen. Het was een grote uitdaging om zonder enige traditie een universitaire dienst uit te bouwen. Er werden onder zijn leiding heel wat assistenten in de longziekten opgeleid die allen veel waardering hadden voor zijn inzet en klinische kennis. Hij wist zijn medewerkers te kiezen en te motiveren door hun de vrijheid toe te staan om een eigen interesse te ontwikkelen. Ze blijven hem hiervoor dankbaar.
Aan de Faculteit Geneeskunde van de UIA en later de Universiteit Antwerpen (UA) werd hij in 1988 gewoon hoogleraar en vervulde hij vele dienstverlenende functies, waaronder die van ondervoorzitter en decaan.
Hij werkte mee aan vele onderzoeksprojecten maar zijn belangstelling ging vooral uit naar het epidemiologisch onderzoek van respiratoire aandoeningen. In dit domein wist hij een internationale reputatie uit te bouwen. Hij lag aan de basis van een aantal grote internationale onderzoeken naar de prevalentie van astma en COPD, en hun verband met luchtkwaliteit en uitlaatgassen. Hij was auteur van talrijke papers in dit domein en bleef hierover tot na zijn pensioen verder publiceren.
Zijn wetenschappelijke belangstelling ging verder uit naar de diverse verenigingen inzake longziekten. Hij was ervan overtuigd dat zij een belangrijke rol te vervullen hadden in de uitbouw van het specialisme, de kwaliteitsverbetering en vooral in de bevordering van de onderlinge samenwerking tussen alle longartsen, ongeacht of ze nu wel of niet verbonden waren aan een academisch centrum.
The International Respiratory Society
Hij werd in 1977 de nationale vertegenwoordiger van de Societas Europaea Physiologiae Clinicae Respiratoriae (SEPCR) en ook voorzitter van de Coördinatiecommissie voor Tuberculosebestrijding in Antwerpen. In 1979 werd hij associate editor van het European Journal of Respiratory Diseases en secretaris van de Belgische Vereniging voor Pneumologie. In al deze organisaties zette hij zich ten volle in voor hun doelstellingen en dit werd ook erg gewaardeerd. Aansluitend werd hij in 1984 secretaris-generaal van de SEPCR. In deze functie organiseerde hij in 1987 het jaarlijkse congres van de vereniging in Antwerpen en werkte intensief mee aan de fusie van de SEPCR met de klinische vereniging SEP. Hij zal daarom ook herinnerd worden als een van de stichters van de European Respiratory Society. Van 1990 tot 1995 was hij hoofdredacteur van de vlaggenschippublicatie van deze nieuwe vereniging, het European Respiratory Journal. Hij ontving dan ook de prestigieuze ERS Congress Chair Award voor zijn inzet voor de ontwikkeling van de Vereniging.
Op Belgisch en Vlaams niveau werd hij voorzitter van de Belgische Vereniging voor Pneumologie en van de Vlaamse Vereniging voor Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding (VRGT). Deze laatste functie boeide hem zeer. Visionair was toen zijn beslissing om deze vereniging te sturen naar het opzetten van een interuniversitaire cursus tabakologie en aldus de vorming van tabakologen in Vlaanderen mogelijk te maken.
Afscheid van een minzame collega en vriend
Op persoonlijk werd hij diep getroffen door het vroegtijdige overlijden van zijn echtgenote. Het veranderde zijn leven zeer sterk. Een nieuw geluk vond hij met collega Uydebrouck, die hij had leren kennen als directeur van de VRGT. Paul Vermeire ging met emeritaat in 2000, maar bleef nog jaren actief in het wetenschappelijk verenigingsleven.
Naast zijn grote klinische en wetenschappelijke verdiensten zullen velen zich hem evenwel blijven herinneren als een minzaam man met een zacht karakter, die het zichtbaar moeilijk had om moeilijke beslissingen te nemen of slecht nieuws over te brengen. Door dit diepmenselijke aspect maakte hij vele collega’s in binnen- en buitenland tot echte vrienden en werd hij door zijn patiënten en talrijke medewerkers ten zeerste gerespecteerd.
Op 8 augustus 2007 overleed Paul Vermeire op 71-jarige leeftijd na een moedig gedragen langdurige ziekte. Velen zowel binnen als buiten de academische wereld betreurden dit heengaan als een groot verlies.
em. prof. dr. P. Van Meerbeeck, FGGW, UAntwerpen
10 oktober 2024